Czym jest zyskujący w obiegu publicznym od lutego 2022 termin „psyops”?
Jest to „psychological operation”, czyli operacje psychologiczne. Stosowane były przez różne armie i państwa na długo przed zdefiniowaniem tego terminu i świadomym jego wykorzystaniem.
Starożytność
Jednym z pierwszych, dobrze znanych zabiegów psyops była „Iliada” autorstwa Homera. Opisywanie zwycięskiej wojny i męstwa swoich żołnierzy jest dokładnie psychologiczną operacja wzmacniania morali i potencjalnego odstraszania nieprzyjaciół. W ostateczności nie uratowało to starożytnych, ale w końcu psyops nie walczy a wspomaga.
Takim przykładem są również Nieśmiertelni, czyli gwardia królów Perskich. Poza samą nazwą, ich sposób działania, czyli zastępowanie rannych lub martwych kolejnymi żołnierzami powodował, że wyglądali jakby byli nieśmiertelni. Stali się legendarni czym budzili respekt i strach u przeciwnika. Warto dodać, że nazwę tą wykorzystywali również żołnierze w Armii Napoleońskiej.
Czasy nowożytne
Rycerze wykorzystywali swoje tarcze z herbami jako znak rozpoznawalności. Jednocześnie za takim znakiem szła legenda i czyny danego rycerza. Często sama legenda stanowiła dla rycerze oparcie i zapewniała lepszy start w turnieju, a w wypadku bitew inne traktowanie w wypadku wykupienia z niewoli. Przeskakując w czasie, przenieśmy się do Polski między XVI a XVIII wiek.
Opowieści o husarii znane były w całej Europie. Była to siła, z którą przeciwnicy musieli się liczyć. Strój husarski również był elementem wojny psychologicznej. Husarskie skrzydła wydające dźwięki płoszyły konie przeciwnika i powodowały niepokój w jego szeregach. W czasach nam bliższych przejdźmy do II wojny światowej. Możemy tu wymienić np. niemiecką armię, która dzięki swojej przewadze technicznej miała opinie niezwyciężonej, tak SS swoją legendę zawdzięczała brutalności. Sami Niemcy zaś, bali się Armii Krajowej. Z powodu skutecznych akcji dywersyjnych i ich medialności.
Współczesność i PsyOps w wojnie ukraińsko – rosyjskiej
Operacje możemy dostrzec jeszcze przed 24 lutego, kiedy to państwa zachodnie informowały o możliwości ataku na Ukrainę przez Rosję. Już po wybuchu wojny, Ukraina (przy wsparciu zachodu) prowadziła doskonałą kampanię w przestrzeni medialnej. Pierwsze przykłady to Duch Kijowa, czy obrońcy Wyspy Węży. Później podczas załamania i pamiętnych kolumnach jadących na Kijów, propaganda wykreowała na obrońcę prostego żołnierza z zachodnią wyrzutnią przeciwpancerną. Później byli to obrońcy w Donbasie. Ofensywa zakończonej wyzwoleniem Chersonia to obraz minimalnych strat własnych, przy jednoczesnym ukazywaniu całkowitej porażki Rosjan i ich panicznej ucieczce. Następnie nadeszła zima i działania zamarły, aż do słynnej bitwy o Bachmut. Mimo, że miasto zostało przejęte przez Rosjan, Ukraińcy nie pozwolili zrobić z tego ich sukcesu, przygotowując medialnie grunt pod ofensywę. Sama ofensywa początkowo była odcięta od świata i nie znane były bliższe informacje. Dopiero po rosyjskich publikacjach ukraińskich strat, to się zmieniło. Obecnie jednak ofensywa znów jest w „mgle wojny”. Ma to na celu niedopuszczenie Rosjan do informacji o miejscu stacjonowania Ukraińców. Brak informacji o ruchach przeciwnika ma również wprowadzić chaos w szeregach wroga i nie pozwolić im na zluzowanie sił.
Elementem PsyOps jest także propaganda, jednak różnica między propagandą a PsyOps polega na tym, że ta druga wykorzystuje już stworzoną propagandę do działań, a sama propaganda jest tworzona w zależności od konkretnych wydarzeń.
Oczywiście to nie wszystko, co wiąże się z PsyOps. Celem tego tekstu było przybliżenie tych działań, których sami jesteśmy odbiorcami.
