Ahmed al-Sharaa, do niedawna znany głównie jako Muhammad al-Golani – lider islamistyczno-opozycyjnej grupy Hayat Tahrir al-Sham, obecnie sprawuje funkcję szefa państwa syryjskiego jako Prezydent Tymczasowy. Odnosi pierwsze sukcesy swojej zamiany munduru na garnitur po przejęciu władzy 8 grudnia 2024 roku: sankcje nałożone na poprzedni reżim Al-Assada są stopniowo znoszone (w tym przez państwa Unii Europejskiej), Ministerstwo Obrony Narodowej zdołało wchłonąć wszystkie duże organizacje zbrojne, Damaszek odwiedziły liczne delegacje, m.in. z Polski, Ukrainy, USA czy Kataru. Nawet krwawe wydarzenia w regionie nadmorskim, w którym mniejszość alawicka została bestialsko zaatakowana przy okazji walk sił bezpieczeństwa nowej administracji z pozostałościami poprzedniego reżimu, nie sprawiły, że międzynarodowe poparcie zostało wycofane.

W ostatnich dniach doszło do kolejnych sukcesów na drodze państwowotwórczej Al-Sharaa’y, i to bardzo poważnych. Po pierwsze – po tygodniach negocjacji z udziałem Stanów Zjednoczonych, dowodzone przez Kurdów Syryjskie Siły Demokratyczne zgodziły się na integrację z rządem w Damaszku, co oznacza prawdopodobne zakończenie problemu kwestii północno-wschodnich regionów, funkcjonujących dotychczas jako samodzielna AANES vel Rożawa. Po drugie – specjalny komitet przedstawił dzisiaj prezydentowi projekt deklaracji konstytucyjnej, która będzie obowiązywać jako ustawa zasadnicza na czas trwania okresu przejściowego, czyli do 2030 roku. Poniżej jej treść:

Projekt Deklaracji Konstytucyjnej

Artykuł 1: Syryjska Republika Arabska jest niepodległym państwem o pełnej suwerenności. Stanowi jednolitą, niepodzielną jednostkę geograficzną i polityczną, a żaden jej fragment nie może zostać oddzielony.

Artykuł 2: Religia Prezydenta Republiki to islam, a prawo islamskie (fikh) stanowi główne źródło legislacji. Wolność wyznania jest zagwarantowana, a państwo szanuje wszystkie religie monoteistyczne i zapewnia swobodę ich praktykowania, pod warunkiem że nie naruszają porządku publicznego.

Artykuł 3: Językiem urzędowym państwa jest język arabski.

Artykuł 4: Damaszek jest stolicą Syryjskiej Republiki Arabskiej. Godło państwa i hymn narodowy określa ustawa.

Artykuł 5: Flaga narodowa ma następujące wymiary i kształt: długość jest dwa razy większa od szerokości, składa się z trzech równych, równoległych pasów – zielonego na górze, białego w środku i czarnego na dole. W środkowym pasie znajdują się trzy czerwone, pięcioramienne gwiazdy w linii prostej.

Artykuł 6: Wszyscy obywatele są równi wobec prawa pod względem praw i obowiązków, bez względu na rasę, religię, płeć czy pochodzenie.

Artykuł 7: Prawo dotyczące spraw osobistych wspólnot religijnych jest chronione i respektowane zgodnie z ich wierzeniami i przepisami, a jego regulacje są zawarte w obowiązujących ustawach.

Artykuł 8: Państwo organizuje gospodarkę narodową na zasadach sprawiedliwości społecznej, wolnej konkurencji i zakazu monopolu. Wspiera sektory produkcyjne, zachęca do inwestycji i chroni inwestorów w celu zapewnienia wszechstronnego i zrównoważonego rozwoju.

Artykuł 9: Państwo kieruje się zasadą równych szans, a prawo zapewnia równość obywateli w dostępie do stanowisk publicznych, pracy i edukacji.

Artykuł 10: Państwo zobowiązuje się do stosowania zasad sprawiedliwości okresu przejściowego, co obejmuje ściganie przestępców, zapewnienie sprawiedliwości ofiarom, uhonorowanie męczenników i przywrócenie praw w ramach kompleksowego systemu prawnego.

Artykuł 11: Państwo dąży do zapewnienia pokoju, współistnienia społecznego i stabilności, zapobiegając wszelkim formom podziałów i konfliktów.

Artykuł 12: Państwo działa na rzecz umacniania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz utrzymuje zrównoważone i pozytywne relacje zgodnie z interesem narodowym, poszanowaniem suwerenności państw i zasadą nieingerencji w sprawy wewnętrzne innych państw.

Rozdział II: Prawa i wolności

Artykuł 13: Państwo gwarantuje wolność wypowiedzi, opinii, mediów, publikacji i prasy, które mogą być wykonywane zgodnie z prawem, zapewniając ochronę porządku publicznego i poszanowanie praw innych.

Artykuł 14: Państwo szanuje prawo do udziału w życiu politycznym i tworzenia partii politycznych na podstawie zasad narodowych. Powołana zostanie komisja do opracowania ustawy o partiach politycznych, a ich działalność i tworzenie pozostaną zawieszone do czasu uchwalenia odpowiedniego prawa.

Artykuł 15: Państwo chroni prawa człowieka i jego podstawowe wolności zgodnie z międzynarodowymi traktatami i normami humanitarnymi.

Artykuł 16: Państwo zobowiązuje się do ochrony rodziny jako podstawowej jednostki społeczeństwa oraz do wspierania macierzyństwa i dzieciństwa.

Artykuł 17: Państwo gwarantuje zachowanie społecznej roli kobiet oraz ich aktywnego udziału w życiu publicznym, chroniąc je przed wszelkimi formami przemocy i dyskryminacji.

Artykuł 18: Państwo chroni dzieci przed wykorzystywaniem i nadużyciami, zapewniając im prawo do edukacji i opieki zdrowotnej.

Artykuł 19: Własność prywatna jest chroniona i może być wywłaszczona jedynie na cele publiczne za sprawiedliwym odszkodowaniem. W przypadku sporu o wysokość odszkodowania właściciel ma prawo do odwołania się do sądu.

Rozdział III: System rządów w okresie przejściowym

I. Władza ustawodawcza

Artykuł 20: Rada Ludowa (Majlis al-Shaab) jest mianowana przez Prezydenta Republiki i pełni funkcję władzy ustawodawczej do momentu przyjęcia stałej konstytucji i przeprowadzenia nowych wyborów parlamentarnych.

Artykuł 21: Kadencja Rady Ludowej trwa dwa lata.

Artykuł 22: Na pierwszym posiedzeniu Rada wybiera przewodniczącego, dwóch zastępców i sekretarza w tajnym głosowaniu większościowym. Obrady do czasu wyborów przewodniczy najstarszy członek.

Artykuł 23: Rada Ludowa uchwala swój regulamin wewnętrzny w ciągu miesiąca od jej powołania i przekazuje go do zatwierdzenia Prezydentowi Republiki.

Artykuł 24: Ustawy i ich poprawki są zatwierdzane większością głosów Rady.

Artykuł 25: Do kompetencji Rady Ludowej należy:

• Uchwalanie ustaw niezbędnych do funkcjonowania państwa w okresie przejściowym.
• Modyfikowanie lub uchylanie dotychczasowych ustaw.
• Ratifikacja umów i traktatów międzynarodowych.
• Zatwierdzanie budżetu państwa.
• Ogłaszanie amnestii.
• Przyjmowanie lub odrzucanie rezygnacji członków Rady.

II. Władza wykonawcza

Artykuł 26: Prezydent Republiki składa przysięgę przed Radą Ludową według następującej formuły:

„Przysięgam na Boga Wszechmogącego, że będę wiernie strzec suwerenności państwa, jedności kraju i integralności jego terytorium, bronić jego niepodległości, przestrzegać prawa, troszczyć się o dobro narodu, zapewniać mu godne życie, sprawiedliwość i wzmacniać szlachetne wartości moralne.”

Artykuł 27: Prezydent Republiki jest głową państwa, najwyższym dowódcą sił zbrojnych i odpowiada za zarządzanie sprawami kraju oraz ochronę jego jedności i integralności terytorialnej.

III. Władza sądownicza

Artykuł 30: Władza sądownicza jest niezależna, a sędziowie podlegają jedynie prawu i własnemu sumieniu.

Artykuł 31: Nie ma przestępstwa ani kary bez przepisu prawa. Oskarżony jest niewinny, dopóki jego wina nie zostanie udowodniona w sprawiedliwym procesie, który zapewnia mu pełne prawo do obrony. Zakazuje się tworzenia sądów nadzwyczajnych.

Artykuł 33: Likwiduje się sądy ds. terroryzmu, a skutki ich orzeczeń zostaną poddane rewizji przez Najwyższą Radę Sądownictwa.

Artykuł 43: Deklaracja ta zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym i wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.