W piątek doszło do najgłośniejszego dotychczas – i zapewne tak pozostanie do końca Zgromadzenia Ogólnego (ZO) w tym roku – incydentu. Kiedy pojawił się premier Netanyahu, reprezentujący Izrael, wiele delegacji opuściło salę. Przedstawiciele Iranu nawet nie byli obecni na sali. O ile oczywiście konflikt na Bliskim Wschodzie był ważnym elementem wypowiedzi wielu mówców, to nie należy podejrzewać, że był to jedyny powracający temat… UWAGA – bardzo długi tekst, zaleca się szukanie poszczególnych państw przez ctrl+f

Sesja poranna

Premier Robert Golob – Słowenia

Premier Słowenii otwierając piątkowe posiedzenie wyraził zaniepokojenie skutkami wojen, katastrof klimatycznych i rosnącej polaryzacji, uznając przyjęcie Paktu na rzecz Przyszłości za rzadki przykład jedności. Skrytykował Radę Bezpieczeństwa (RB) ONZ za brak skutecznej reakcji na konflikty, w tym w Strefie Gazy, na Ukrainie i w Sudanie, dodając, że pracownicy humanitarni w Gazie są nie tylko ofiarami pobocznymi, ale wręcz „wydają się być celem wojskowym”. Jego krytyka RB dotyczyła głównie blokowania pracy ONZ przez nadużywanie weta. Zapytał:

Dlaczego Rada Bezpieczeństwa ONZ zawiodła ludzkość?

Podkreślił, że zmiany klimatyczne wpływają na dostęp do wody, szczególnie w takich krajach jak Sudan, Somalia czy Jemen, a dzieci na całym świecie, w tym w Strefie Gazy, doświadczają przemocy i ubóstwa na niespotykaną dotąd skalę. Słowenia, jak mówił, oferuje wsparcie dla dzieci z Gazy poprzez Fundację „Pozwólcie im marzyć”, apelując do Izraela o zakończenie okupacji Palestyny. Zauważył, że dzisiejszy świat jest coraz bardziej wrogi wobec praw dzieci

Premier Muhammad Shehbaz Sharif – Pakistan

Premier Sharif przypomniał o oddaniu swojego kraju wobec Karty Narodów Zjednoczonych, nawiązując do trudnej sytuacji Palestyńczyków i apelując o pełne członkostwo Palestyny w ONZ. Potępił brak wdrożenia rezolucji ONZ, co ośmieliło Izrael i grozi eskalacją konfliktu na Bliskim Wschodzie. Podkreślił potrzebę rozwiązania dwupaństwowego i natychmiastowego działania w celu zakończenia cierpienia Palestyńczyków.

Porównał wtedy sytuację Palestyny do walki mieszkańców Dżammu i Kaszmiru o samostanowienie, krytykując Indie za jednostronne działania mające na celu zmianę demograficzną regionu i zmuszanie jego mieszkańców do przyjmowania fałszywej tożsamości narodowej. Jak mówił, dzisiejsze działania Indii przypominają kolonialną politykę przymusu. Podkreślił, że ludność Kaszmiru pozostaje zdeterminowana w walce o swoją tożsamość, a Pakistan jest gotów odpowiedzieć na ewentualną agresję Indii:

Mieszkańcy tych regionów, zainspirowani prawowitością swojej epickiej walki, pozostają zbuntowani

W odniesieniu do zmian klimatycznych przypomniał o katastrofalnych skutkach powodzi w Pakistanie w 2022 i wezwał do reformy globalnej architektury finansowej, która według niego jest „moralnie bankrutująca”. Zaznaczył, że jego kraj cierpi „bez własnej winy”, ponieważ Pakistan emituje mniej niż 1% globalnego CO2 (mimo stanowienia niemal 3% globalnej populacji).

Sharif podkreślił, kończąc, sukcesy swojego rządu w stabilizacji gospodarki oraz w walce z terroryzmem, choć zwrócił uwagę na nową falę finansowanego z zewnątrz ekstremizmu. Poparł przy tym apel ONZ o zebranie funduszu 3 mld dolarów na rzecz wsparcia Afganistanu, który przez swoją sytuację gospodarczą jest kolebką regionalnego terroryzmu. Wspomniał również o rosnącej islamofobii i „agendzie hinduistycznej supremacji” w Indiach, podkreślając, że Pakistan będzie kontynuować walkę o prawa muzułmanów w regionie.

Premier Benjamin Netanyahu – Izrael

Premier Izraela rozpoczął od stwierdzenia, że „po wysłuchaniu licznych kłamstw i oszczerstw, postanowił osobiście przyjechać i przemówić w imieniu prawdy”. Jak mówił, Izrael szuka pokoju, ale musi bronić się przed wrogami, którzy chcą jego zniszczenia. Opisał ataki Hamasu z 7 października jako „niewyobrażalne okrucieństwa” porównywalne do Holocaustu i zaznaczył, że Izrael nie spocznie, dopóki wszyscy zakładnicy nie zostaną uwolnieni. Zwrócił także uwagę na wielorakie fronty, na których Izrael musi się bronić, ostrzegając Iran przed jakimkolwiek atakiem. Punktem centralnym była prezentacja map regionu: jedna przedstawiał „błogosławieństwa” państw pokojowo rozwijających się oraz „przekleństwo” państw współpracujących z Iranem.

Netanjahu podkreślił, że Izrael nie może zaakceptować rządu Hamasu w powojennej Gazie, stawiając za cel zdemilitaryzowanie i zderadykalizowanie regionu. Odrzucił także możliwość istnienia armii Hezbollahu na północnej granicy Izraela, argumentując, że jego kraj musi pokonać tę „organizację terrorystyczną”. Przypomniał o znaczeniu Porozumień Abrahamowych i konieczności kontynuowania wysiłków na rzecz pokoju z Arabią Saudyjską, co mogłoby stanowić fundament globalnego sojuszu.

Netanjahu skrytykował ONZ za hipokryzję i podwójne standardy w podejściu do Izraela, szczególnie w związku z rezolucjami przeciwko jego krajowi:

Co za hipokryzja. Co za podwójne standardy. Co za żart. Dopóki to antysemickie bagno nie zostanie osuszone, ONZ będzie postrzegana jako nic więcej niż pogardliwa farsa.

Odrzucił oskarżenia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o ludobójstwo, twierdząc, że prawdziwi zbrodniarze wojenni znajdują się w Iranie, Libanie, Syrii i Jemenie. Podkreślił, że Izrael musi wygrać tę wojnę, ponieważ nie ma innego wyboru w obliczu zagrożeń.

Premier Mia Amor Mottley – Barbados

Premier Barbadosu zwróciła uwagę na globalne wyzwania, z jakimi świat zmaga się po „czterech latach kryzysów” i licznych konfliktach zbrojnych. Wezwała do „resetu” w międzynarodowych działaniach, podkreślając konieczność reform, które zlikwidują dyskryminację i zapewnią większy udział krajów rozwijających się w decyzyjnych instytucjach globalnych. Mottley dołączyła także do apelu o przedłużenie Dekady ONZ dla Ludzi Pochodzenia Afrykańskiego i zajęcie się kwestią reparacji za niewolnictwo i kolonializm.

Podkreślając potrzebę reformy instytucjonalnej, Mottley wskazała na konieczność zmian w ONZ i międzynarodowych instytucjach finansowych. Przedstawiła trzecią edycję Inicjatywy Bridgetown, której celem jest reforma zasad międzynarodowego systemu finansowego, wzmocnienie gospodarek poprzez zarządzanie długiem i płynnością, oraz zwiększenie inwestycji w odporność na wstrząsy. Zwróciła również uwagę na potrzebę globalnych działań w zakresie kryzysu klimatycznego i ochrony różnorodności biologicznej.

Mottley przypomniała o niespełnionych obietnicach wobec małych wyspiarskich państw rozwijających się (SIDS) i wezwała do realizacji Agendy Antigui i Barbudy „SIDS 2024”. Zwróciła także uwagę na swoje przewodnictwo w Climate Vulnerable Forum, wskazując na priorytety związane z klimatem i zadłużeniem. Zaprosiła inne państwa wrażliwe na zmiany klimatyczne do przyłączenia się do wspólnych działań.

Premier Barbadosu podkreśliła również potrzebę zakończenia konfliktów zbrojnych, zwłaszcza w Sudanie, Birmie, Ukrainie i Strefie Gazy. Jednocześnie potępiła zbrodniczy zamach Hamasu z 7.10.2023 i nieproporcjonalne użycie siły przez Izrael w Gazie oraz wezwała do międzynarodowego uznania Państwa Palestyńskiego. Apelowała o zakończenie wojny na Ukrainie, zmiany w polityce USA dotyczącej broni oraz poparcie dla stabilności Haiti. Wezwała do zniesienia „po prostu złego” embarga nałożonego na Kubę i podkreśliła konieczność wspólnego działania w walce z kryzysem klimatycznym. Kończąc powiedziała:

Na początku tego tygodnia niebo było ciemne. Już takie nie jest. Opuszczamy Nowy Jork świadomi, że słońce zaczyna prześwitywać, napełniając nas poczuciem odnowionej nadziei, że reset nie tylko jest możliwy, ale i konieczny.

Premier Tshering Tobgay – Bhutan

Premier Tobgay opowiedział o przystąpieniu swojego kraju do ONZ w 1971 roku, kiedy Bhutan był jednym z pierwszych krajów zaliczonych do grupy najsłabiej rozwiniętych. Z gospodarką opartą na barterze, niskimi dochodami i tragicznymi wskaźnikami zdrowotnymi, Bhutan stanął w obliczu wyzwań rozwojowych. Obecnie, mówił, kraj może pochwalić się ogromnym postępem — PKB na mieszkańca wzrosło do ponad 3500 dolarów, oczekiwana długość życia wynosi 70 lat, a wskaźnik śmiertelności niemowląt spadł do 15 na 1000 urodzeń. W 2023 roku Bhutan opuścił kategorię krajów najsłabiej rozwiniętych (LDC), co było możliwe dzięki wsparciu międzynarodowych partnerów, w szczególności Indii.

Podkreślił znaczenie filozofii szczęścia narodowego brutto, która stawia dobro obywateli w centrum polityki rozwoju Bhutanu. Gospodarka kraju, choć niewielka, jest zrównoważona i obejmuje bezpłatną edukację oraz opiekę zdrowotną. Z ponad 72% powierzchni pokrytej lasami, Bhutan pozostaje krajem o ujemnym bilansie węglowym i niezwykłą bioróżnorodnością. Premier poinformował również o nowej inicjatywie króla – budowie Gelephu Mindfulness City:

Obejmując 2600 kilometrów kwadratowych dziewiczych lasów i żyznych gruntów rolnych, umożliwi to ludzkiej innowacji i naturalnym ekosystemom wspólny rozkwit, jednocześnie wspierając dobrobyt człowieka, zrównoważony rozwój środowiska i świadome życie

Kończąc, wezwał społeczność międzynarodową do intensyfikacji działań na rzecz pomocy krajom LDC. Podkreślił, że ONZ musi dostosować się do współczesnych realiów, a RB wymaga reformy, aby stać się bardziej reprezentatywną i skuteczną, argumentując za stałym członkostwem Indii „ze swoim znaczącym wzrostem gospodarczym i wiodącą pozycją na Globalnym Południu” i Japonii, „wiodącego darczyńcy i budowniczego pokoju”.

Szef Rządu Xavier Espot Zamora – Andora

Premier Andory podkreślił, że jego kraj, który nigdy nie prowadził wojny ani nie miał armii, stanowi dowód na możliwość pokojowego współistnienia przez ponad 800 lat. Apelował o konieczność wzmocnienia Karty Narodów Zjednoczonych i ochrony praw człowieka oraz prawa międzynarodowego w odpowiedzi na obecne kryzysy, takie jak te na Ukrainie, w Strefie Gazy, Libanie, Sudanie czy Sahelu. Wezwał do pracy na rzecz „najszlachetniejszego celu polityki, czyli pokoju”, szczególnie chroniąc ludność cywilną, w tym dzieci, oraz potępił ataki na szpitale, szkoły i używanie głodu jako broni wojennej.

Zwrócił uwagę na znaczenie multilateralizmu i współpracy regionalnej, podkreślając działania swojego kraju na rzecz wejścia do jednolitego rynku Unii Europejskiej. Wskazał na kluczowe kwestie, takie jak kryzys klimatyczny, równość płci, transformacja cyfrowa i różnorodność kulturowa:

Wprowadzenie pełnej równości płci wymaga determinacji i zaangażowania ze strony każdego z nas. Jako przedstawiciele krajów mamy moralny i polityczny obowiązek promowania tej transformacji

Andora, jak mówił, kontynuuje współpracę z Gwatemalą w zakresie promowania wielojęzyczności w ONZ. Dodał, że jego kraj szczególnie angażuje się w walkę ze zmianami klimatycznymi, z planem osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, wprowadzając ambitną politykę energetyczną i odnawialne źródła energii.

W kwestii równości płci Zamora podkreślił, że dzieci muszą mieć możliwość kwestionowania norm społecznych, a wprowadzenie równości wymaga determinacji i działań prewencyjnych. Liderzy polityczni, mają obowiązek moralny i polityczny promowania tej transformacji. Poruszył też kwestię niwelowania cyfrowego wykluczenia, dając przykład, że 96% domów w Andorze ma dostęp do Internetu. Kraj wdrożył strategię transformacji cyfrowej, koncentrując się na prawach cyfrowych obywateli oraz ochronie prywatności i bezpieczeństwa danych, w zgodzie z celami SDG

Główny doradca tymczasowego rządu Muhammad Yunus – Bangladesz

Główny doradca niedawno utworzonego tymczasowego rządu Bangladeszu, podkreślił znaczenie inicjatyw, takich jak Pakt na Rzecz Przyszłości i Deklaracja w sprawie przyszłych pokoleń, które mogą wyznaczać nowe ścieżki po zakończeniu Agendy 2030. Wspominając o powstaniu w Bangladeszu, prowadzonym przez młodzież, Yunus wezwał społeczność międzynarodową do zaangażowania się w „nowy Bangladesz” i podkreślił rolę jego kraju jako trzeciego największego dostawcy sił pokojowych ONZ, mimo że 168 żołnierzy straciło życie w misjach „od Bośni po Kongo”. Bangladesz, powiedział, zobowiązuje się do dalszego wspierania działań ONZ na rzecz pokoju, niezależnie od wyzwań.

Zwracając uwagę na zmiany klimatyczne, podkreślił potrzebę „sprawiedliwości klimatycznej” i wezwał do większych inwestycji w adaptację do zmian klimatu w krajach narażonych na ich skutki, takich jak Bangladesz, gdzie ponad 5 milionów ludzi doświadczyło niszczycielskiej powodzi we wschodniej części kraju. Zaznaczył znaczenie dostępu do technologii w sektorach rolnictwa, gospodarki wodnej i zdrowia publicznego, które mogą ratować życie. Wspomniał także o konieczności realizacji globalnej wizji „trzech zer” — zerowego ubóstwa, bezrobocia i emisji dwutlenku węgla.

Yunus odniósł się także do sytuacji w Strefie Gazy, potępiając trwające „pomimo globalnego potępienia” ludobójstwo:

Wszyscy odpowiedzialni za zbrodnie przeciwko ludzkości narodowi palestyńskiemu muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności

Dodał, że rozwiązanie dwupaństwowe pozostaje jedyną drogą do pokoju na Bliskim Wschodzie. Poruszył również kwestię wojny na Ukrainie, która przyniosła poważne konsekwencje, w tym ekonomiczne, dla Bangladeszu, i wezwał do dialogu w celu zakończenia konfliktu, który „pochłonął zbyt wiele istnień”.

W odniesieniu do kryzysu Rohingyów, Yunus przypomniał, że Bangladesz przyjął ponad 1,2 miliona uchodźców, ponosząc znaczne koszty społeczne i gospodarcze. Wezwał do stworzenia warunków umożliwiających ich godny powrót do Birmy, ostrzegając, że przedłużający się kryzys stanowi rosnące zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego i regionalnego Bangladeszu.

Premier Dorin Recean – Mołdawia

Premier Mołdawii zaczął od stwierdzenia, że pokój, bezpieczeństwo i wolność wyboru są kluczowymi wartościami jego kraju, który przez pokolenia walczył o niepodległość. W obliczu agresywnej wojny Rosji przeciwko Ukrainie Recean ostrzegł, że Mołdawia, choć zagrożona, pozostaje niezależnym krajem, który nie pozwoli się wciągnąć w strefę wpływów Kremla. 

Mimo hybrydowych ataków, propaganda i pieniądze z Kremla nie podzieliły narodu mołdawskiego, który wybrał demokrację, wolność jednostki i otwarte społeczeństwo.

Recean podkreślił, że Mołdawia nie jest już „szarą strefą” prania brudnych pieniędzy, lecz krajem z rosnącą gospodarką i niezależnością energetyczną. Dzięki reformom w wymiarze sprawiedliwości i otwarciu na rynki europejskie, małe i średnie przedsiębiorstwa w Mołdawii mają coraz lepsze perspektywy. Najważniejszym osiągnięciem kraju jest rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską, z celem przystąpienia do UE do 2030 roku.

W październiku 2024 roku Mołdawia, jak zapewniał, potwierdzi swój wybór Europy w referendum dotyczącym wpisania integracji z UE do Konstytucji. Recean podkreślił, że naród mołdawski nie pozwoli oligarchom i Kremlowi zepchnąć kraju w przeszłość, wybierając przyszłość opartą na demokracji i rządach prawa. Mołdawia, będąc na historycznym rozdrożu, opowiada się za współpracą międzynarodową, w tym w walce ze zmianami klimatycznymi, i potwierdza swoje zaangażowanie w Pakt na rzecz Przyszłości – mówił, kończąc wystąpienie.

Premier Charlot Salwai Tabimasmas – Vanuatu

Premier Tabimasmas na wstępie wyraził rozczarowanie globalnymi wysiłkami na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu, rozwoju i zapewnienia pokoju, które pozostają niewystarczające, szczególnie dla SIDS. Wskazał, że rosnąca intensywność katastrof klimatycznych zagraża źródłom utrzymania i niweczy wieloletnie osiągnięcia rozwojowe. Podkreślił, że świat ma coraz mniej czasu na podjęcie działań w celu ratowania planety, a odpowiedź na zmiany klimatyczne jest wciąż daleka od potrzebnych standardów.

Vanuatu, szukając odpowiedzi na te wyzwania, zwróciło się do MTS o opinię doradczą na temat zobowiązań prawnych państw w kontekście zmian klimatycznych. Inicjatywa ta ma na celu wspólne zrozumienie odpowiedzialności za działania klimatyczne, nie zaś – jak podkreślił – zawstydzenie konkretnych państw czy narodów. Tabimasmas wezwał wszystkie kraje do udziału w przesłuchaniach zaplanowanych na grudzień 2024 r., by Trybunał mógł lepiej zrozumieć skutki zmian klimatycznych dla najbardziej dotkniętych:

Wasze głosy są kluczowe dla zapewnienia, że ​​Trybunał w pełni zrozumie konsekwencje zmiany klimatu dla osób najbardziej dotkniętych i zjednoczy nas we wspólnym zaangażowaniu na rzecz sprawiedliwości i praw człowieka jako części bardziej zrównoważonej przyszłości

Premier Vanuatu omówił także problemy zadłużenia, które dotykają małe wyspiarskie gospodarki w obliczu rosnących kosztów pożyczek i zacieśniania warunków finansowych. Powitał globalne wysiłki na rzecz reformy systemu finansowego, w tym ustanowienia mechanizmu odzyskiwania długu suwerennego. Opisał również wpływ cyklonów na gospodarkę Vanuatu, które tracą ponad połowę PKB po każdym poważnym uderzeniu. Wzywał do ustalenia nowego celu finansowego, aby przyspieszyć przejście na odnawialne źródła energii i zbudować odporność na straty oraz szkody.

Premier Andrej Plenković – Chorwacja

Premier Chorwacji wyraził zaniepokojenie globalnymi kryzysami, w tym trwającą agresją Rosji na Ukrainę, przy czym zaznaczył „transgraniczne zagrożenie” związane z atakami na infrastrukturę nuklearną, zagrożeniem konfliktu na Bliskim Wschodzie oraz katastrofą humanitarną w Sudanie. Podkreślił, że Karta Narodów Zjednoczonych, jako „Konstytucja świata”, musi być przestrzegana, aby unikać eskalacji i konfliktów:

Jest to niezbędne nie tylko po to, aby uniknąć konfliktów, niestabilności, a nawet większych tragedii, ale także po to, aby zmniejszyć i tak już podwyższone ryzyko eskalacji – celowych lub wynikających z nieporozumienia

Chorwacja, jako wiceprzewodniczący Komisji Budowania Pokoju, popiera powiązanie pokoju i zrównoważonego rozwoju, co odzwierciedla również w swojej narodowej strategii rozwoju.

Plenković zwrócił uwagę na zagrożenia klimatyczne dla Chorwacji, leżącej na Morzu Śródziemnym, gdzie skutki zmian są szczególnie dotkliwe. Chorwacja, jak mówił, promuje rozwiązania oparte na naturze jako narzędzia do łagodzenia tych zmian. Podkreślił również zaangażowanie swojego kraju w ochronę praw człowieka, zwalczanie przemocy wobec kobiet oraz wprowadzenie „kobietobójstwa” jako odrębnego przestępstwa. Zapowiedział, że Chorwacja będzie przewodzić wysiłkom na rzecz ustanowienia Międzynarodowego Dnia Głuchoślepoty.

Premier Chorwacji wyraził poparcie dla reformy Zgromadzenia Ogólnego i Rady Bezpieczeństwa ONZ, wzywając do przejrzystości i inkluzywności w procesach wyboru przywódców ONZ. Podkreślił także znaczenie stabilności na Bałkanach, szczególnie w Bośni i Hercegowinie, gdzie konieczne jest zapewnienie równości konstytucyjnej Chorwatów, Bośniaków i Serbów oraz przestrzeganie Porozumienia z Dayton-Paryża, aby zagwarantować pokój i bezpieczeństwo w regionie.

Premier James Marape – Papua Nowa Gwinea

James Marape, premier Papui-Nowej Gwinei, w swoim wystąpieniu podkreślił trzy główne zagrożenia dla ludzkości: nietolerancję religijną, ubóstwo wywołane zmianami klimatycznymi oraz geopolityczne spory. Jak mówił, jego kraj, najbardziej zróżnicowany kulturowo na świecie, zarządza tą różnorodnością, działając jako „jeden naród i jeden kraj”. Zaznaczył, że Papua-Nowa Gwinea zarządza swoimi lasami i oceanami w sposób zrównoważony, promując życie w harmonii z naturą. Wyraził zaangażowanie w osiągnięcie wyższych dochodów do 2045 r., zgodnie z Celami Zrównoważonego Rozwoju, i dodał, że chrześcijaństwo pomogło zjednoczyć wielokulturowy naród:

Pochwalam przed wami rolę chrześcijańskich misjonarzy i ich pracę, która sięga aż do 1845, kiedy pierwsi katoliccy misjonarze przybyli do mojego kraju. W 1975, kiedy uzyskaliśmy niepodległość, chrześcijaństwo pozostało głębokie.

Jednocześnie wezwał ONZ do ochrony wolności religijnej, przestrzegając przed zagrożeniami związanymi z narzucaniem jednej religii.

W kwestii zmian klimatycznych podkreślił, że kraje oceaniczne, takie jak Papua-Nowa Gwinea, zmagają się z podnoszącym się poziomem morza i zmianami pogodowymi, które stanowią zagrożenie egzystencjalne. Pomimo potrzeb gospodarczych kraj ten zobowiązał się do ochrony zasobów naturalnych i aktywnie realizuje zobowiązania klimatyczne wynikające z Porozumienia Paryskiego. Ostrzegł jednak, że dostęp do finansowania klimatycznego pozostaje wyzwaniem – jeśli wsparcie finansowe nie zostanie zwiększone, jego kraj może być zmuszony do eksploatacji swoich zasobów leśnych i morskich, co ograniczyłoby ubóstwo, ale zagrażałoby środowisku

Marape odniósł się również do geopolitycznych napięć i protekcjonizmu, które paraliżują globalną gospodarkę, wzywając do inwestycji w inicjatywy pokojowe i współpracę międzynarodową. Podał przykład sukcesu w deeskalacji konfliktu wewnętrznego w Bougainville, który nadzorowała ONZ. Zwrócił się także do ONZ o reformę RB, w tym o usunięcie prawa weta, aby wszystkie narody mogły uczestniczyć w procesach decyzyjnych na równych prawach.

Premier Robert Abela – Malta

Premier Abela zaczął od wskazania na znaczenie ONZ jako „rady nadziei” w obliczu globalnych wyzwań. Przypomniał, że Malta przez sześć dekad od uzyskania niepodległości znacząco się rozwinęła, a obecnie jako tymczasowy członek RB działa jako „uczciwy pośrednik” w konfliktach. Zaznaczył, że nieprzestrzeganie międzynarodowych zasad zagraża niewinnym ludziom i wezwał do wsparcia ONZ w niesieniu ulgi tam, gdzie jest to potrzebne. Jak zaznaczył, Malta współpracowała przy negocjacjach w Izraelu i Strefie Gazy:

Jesteśmy dumni, że doprowadziło to do uwolnienia 105 zakładników podczas wynegocjowanej siedmiodniowej przerwy

Dodał jednocześnie, że trzeba pamiętać o trwających wojnach w Sudanie, Libanie, Syrii i Ukrainie. Zwrócił przy tym uwagę na konieczność pomocy sąsiadującej Libii w rozwiązaniu kryzysu instytucjonalnego.

Następnie podkreślił konieczność równości płci, rasy, religii i seksualności, mówiąc o wprowadzonych przez Maltę strategiach antyrasistowskich. Podkreślił znaczenie kobiet w procesach pokojowych oraz wezwał do zwrócenia uwagi na przemoc wobec dzieci w miejscach takich jak Sudan Południowy, Nigeria czy Afganistan. 

Zwracając uwagę na kwestie klimatyczne, premier Malty podkreślił, że SIDS, mimo niskiej emisji gazów cieplarnianych, są na pierwszej linii kryzysu klimatycznego. Abela przedstawił inicjatywę „Shore-to-Ship”, która ma na celu zmniejszenie zanieczyszczeń generowanych przez statki dokujące w portach poprzez dostarczanie im energii z lądu, a nie pokładowych silników. Zaznaczył również potrzebę stworzenia bazy danych wszystkich statków zaangażowanych w nielegalną działalność migracyjną, aby przeciwdziałać łamaniu sankcji przez właścicieli.

Premier Philip Edward Davis – Bahamy

Premier Davis wezwał do pilnych działań w sprawie zmian klimatycznych, podkreślając, że choć zauważono pewne postępy, to są one niewystarczające wobec coraz bardziej ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak huragany, pożary i powodzie. Zwrócił uwagę na hipokryzję niektórych krajów ONZ:

Państwa członkowskie potrafią w jakiś sposób szybko znaleźć niebotyczne sumy pieniędzy na naboje i bomby, ale gdy trzeba pokryć koszty strat i szkód, napraw i odbudowy, tak bardzo potrzebnych, aby dostosować się do nowej rzeczywistości klimatycznej, w ich kieszeniach brzęczą tylko drobne.

Bahamy, jako kandydat do niestałego członkostwa w RB ONZ na lata 2032–2033, chcą wzmocnić głos małych wyspiarskich państw rozwijających się, podkreślając, że zagadnienia klimatyczne muszą być zintegrowane z pracami Rady.

Skrytykował globalny system finansowy, który jego zdaniem jest nastawiony przeciwko krajom rozwijającym się. Podkreślił, że Bahamy, choć małe, odgrywają aktywną rolę w poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań dla kryzysu klimatycznego, w tym technologii oceanicznych i edukacji młodzieży w ochronie środowiska. Ponad 40% długu publicznego Bahamów, jak powiedział, wynika bezpośrednio z wpływu zmian klimatycznych, co pokazuje, jak bardzo kraj ten jest narażony na te skutki, mimo że w minimalnym stopniu przyczynia się do globalnych problemów środowiskowych.

Wezwał także do ożywienia negocjacji dotyczących finansowania klimatycznego na nadchodzącej Konferencji ONZ ws. Zmian Klimatu. Podkreślił, że fundusz strat i szkód, ustanowiony podczas wcześniejszych konferencji, musi być w pełni operacyjny, zauważając, że jego obecne finansowanie jest zaledwie „kroplą w morzu” wobec potrzeb. Doał, że jego kraj „nie prosi o jałmużnę, ale o pomoc”, bo „nawet najsilniejszy pływak tonie, jeśli zostanie sam w rwącym morzu”. Zakończył, ponownie apelując o zniesienie blokady Kuby, podkreślając, że jej utrzymywanie przez ponad 70 lat nie przyniosło rezultatów.

Premier Kassim Majaliwa Majaliwa – Tanzania

Premier Tanzanii wyraził zaniepokojenie powolnym postępem w osiąganiu SDGs, mówiąc, że jedynie 17% celów jest na dobrej drodze do osiągnięcia. Wezwał tym samym do pilnych działań i globalnej solidarności w walce z nierównościami gospodarczymi, zmianami klimatycznymi i konfliktami. Podkreślił postępy Tanzanii, w tym inicjatywy rolnicze takie jak projekt Building a Better Tomorrow w Zanzibarze, który wzmacnia pozycję kobiet i młodzieży.

Majaliwa przypomniał o historycznej roli Tanzanii w walce z kolonializmem, wzywając do zniesienia sankcji nałożonych na kraje takie jak Kuba. Podkreślił zaangażowanie Tanzanii w utrzymanie pokoju i mediacje, zaznaczając, że jego kraj nie ustanie w tych wysiłkach. Wezwał także ONZ do uznania języka kiswahili za siódmy oficjalny język organizacji.

W kwestii zmian klimatycznych premier Tanzanii apelował o zwiększenie finansowania, by pomóc krajom najbardziej dotkniętym skutkami zmian klimatycznych, takim jak Tanzania, która jest narażona na rosnące poziomy mórz. Podkreślił także potrzebę zapewnienia powszechnego dostępu do czystego gotowania do 2030 roku, aby zredukować problemy zdrowotne i brak bezpieczeństwa żywnościowego. Jak wskazał, ponad 2 miliardy ludzi na świecie przygotowuje posiłki używając zanieczyszczonych paliw.

Na zakończenie Majaliwa powtórzył zaangażowanie Tanzanii na rzecz demokracji i praworządności przed wyborami w 2025 roku, zgodnie z wizją prezydenta obejmującą: pojednanie, odporność, reformy i odbudowa. Wezwał do reformy RB i instytucji Bretton Woods oraz do zjednoczenia światowych przywódców przeciwko zagrożeniom podważającym pokój i godność człowieka:

Możemy osiągnąć przyszłość, jakiej pragniemy, jeśli zobowiążemy się do odbudowy i przywrócenia tego, co zostało uszkodzone przez nasze przeszłe działania

Premier Ralph Gonsalves – Saint Vincent i Grenadyny

Premier Gonsalves na wstępie podkreślił trudności, z jakimi borykają się SIDS, które mimo stopniowych postępów nadal napotykają na obojętność globalnej społeczności. Zaznaczył, że SIDS mają prawo domagać się wsparcia międzynarodowego ze względu na swoje unikalne słabości i zaapelował o formalne uznanie ich szczególnej sytuacji w prawie międzynarodowym. Gonsalves skrytykował rozwinięte kraje za brak działań w walce ze zmianami klimatycznymi i wezwał do reform międzynarodowych instytucji finansowych oraz finansowania klimatycznego.

Premier wskazał na globalne konflikty, takie jak wojna na Ukrainie, sytuacja w Strefie Gazy, Sudanie i Jemenie, oraz sankcje wobec Kuby i Wenezueli, jako dowody na paraliż multilateralizmu i dominację potężnych państw. Skrytykował sankcje nakładane na Kubę i Wenezuelę, które naruszają prawo międzynarodowe i negatywnie wpływają na kraje karaibskie. Wezwał do zresetowania stosunków międzynarodowych, oparty na pokoju, szacunku i sprawiedliwości:

Duże, potężne narody, pojedynczo lub w sojuszniczych kombinacjach, mają skłonność do dążenia do dominacji. W tym środowisku pojawiają się lub utrzymują oportunistyczne lub służalcze sojusze, w zależności od konkretnych okoliczności.

Gonsalves przypomniał, że jego kraj doświadczył 12 poważnych klęsk żywiołowych w tym stuleciu, co znacząco zwiększyło zadłużenie. Podkreślił, że potrzebne są dotacje, a nie pożyczki, na odbudowę po katastrofach, ponieważ SIDS w minimalnym stopniu przyczyniają się do zmian klimatycznych, ale ponoszą ich najcięższe konsekwencje. Premier zaapelował także o reparacje od europejskich krajów za ich rolę w ludobójstwie i zniewoleniu Afrykańczyków, podkreślając, że sprawiedliwość naprawcza jest kwestią, której nie można ignorować.

Premier Russell Mmiso Dlamini – Eswatini

Premier Dlamini zaczął od wskazania na niezachwiane zaangażowanie swojego kraju w zasady pokoju, zrównoważonego rozwoju i godności człowieka. Wezwał do reformy międzynarodowych instytucji, takich jak MFW, Bank Światowy i RB ONZ, przypominając o Konsensusie Ezulwini, który określa wspólne stanowisko Afryki w tej kwestii. Podkreślił narodową determinację Eswatini, ujętą w etosie „Nkwe”, co oznacza „Bieg”, aby przyspieszyć postęp w realizacji SDGs.

Dlamini zwrócił uwagę na młody wiek kontynentu afrykańskiego i konieczność inwestowania w młodzież, aby w pełni uczestniczyła w budowaniu przyszłości Afryki. Wezwał społeczność międzynarodową do wsparcia wysiłków w walce z ubóstwem, poprzez promowanie uczciwego handlu i tworzenie miejsc pracy. Przypomniał, że jego kraj przedstawił kompleksowy Plan Odbudowy i Przyspieszenia SDG o wartości 1,6 miliarda dolarów, który obejmuje m.in. transformację cyfrową i energię odnawialną.

Premier Eswatini skrytykował obecny globalny system finansowy, który stawia kraje rozwijające się w trudnej sytuacji, wzywając do takiej reformy, aby dostęp do finansowania był bardziej sprawiedliwy. Potępił wszelkie formy przemocy i wezwał do globalnych działań na rzecz pokoju, a także do wzmacniania systemów opieki zdrowotnej. Podkreślił również znaczenie działań w kwestii zmian klimatycznych i dumnie ogłosił zakaz stosowania jednorazowych tworzyw sztucznych w Eswatini.

Na zakończenie Dlamini wezwał ONZ do włączenia Tajwanu do organizacji i powiedział:

Obyśmy wszyscy przyjęli ducha Nkwe i razem pobiegli w stronę naszych wspólnych celów z przyspieszonym tempem, dbając o to, by nikt nie został w tyle

Premier Robinah Nabbanja – Uganda

Premier Ugandy wezwała do pilnych działań w celu rozwiązania globalnych nierówności, podkreślając, że ubóstwo, głód i choroby dotykają najbardziej bezbronnych. Potępiła rosnącą konkurencję między głównymi mocarstwami, która osłabia międzynarodowe reakcje na wyzwania związane z pokojem i bezpieczeństwem i zapytała:

Dlaczego nie udało nam się nawiązać silniejszej współpracy międzynarodowej w odpowiedzi na zbiorowe, globalne wyzwania?

Nabbanja przypomniała o Wspólnym Stanowisku Afrykańskim, które domaga się dla Afryki dwóch stałych miejsc w RB z prawem weta oraz dwóch miejsc niestałych. Kontynent, jak powiedziała, chce równej reprezentacji i prawa do rozwoju bez politycznych warunków wstępnych.

Wskazała następnie, że jednym z głównych wyzwań w realizacji Agendy 2030 jest brak finansowania. Uganda apeluje o międzynarodową współpracę podatkową oraz reformę globalnej architektury finansowej, aby kraje rozwijające się mogły skutecznie inwestować w infrastrukturę i rozwijać swoje gospodarki. Uganda koncentruje się na przetwórstwie rolno-spożywczym, industrializacji i technologii, zachęcając do bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz pełnego wdrożenia Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu.

Nabbanja zaapelowała także o sprawiedliwość klimatyczną, podkreślając, że kraje rozwinięte muszą zapewnić środki finansowe, technologiczne i budowanie potencjału, aby pomóc krajom rozwijającym się w walce ze zmianami klimatu. Zaznaczyła, że finansowanie związane z klimatem powinno być dodatkiem do oficjalnej pomocy rozwojowej. Wezwała również do zakończenia sankcji nałożonych na kraje rozwijające się, które utrudniają ich zrównoważony rozwój, potwierdzając zaangażowanie Ugandy na rzecz zreformowanego systemu multilateralnego.

Sesja popołudniowa

Premier Gaston Alphonso Browne – Antigua i Barbuda

Premier Browne zaczął od stwierdzenia, że decyzje podejmowane na arenie międzynarodowej wpłyną na przyszłość SIDS, takich jak jego kraj, które stoją w obliczu katastrofy klimatycznej, kryzysu zadłużenia i konfliktów, których nie wywołały i których nie są stroną. Agenda Antigui i Barbudy dla SIDS, zapoczątkowana podczas SIDS4, ma, jak ogłosił, na celu zapewnienie odporności gospodarczej i społecznej na te zajwiska. Browne wezwał do globalnej współpracy, wskazując na znaczenie inicjatyw takich jak Centrum Doskonałości SIDS, które wspiera innowacje i zrównoważony rozwój poprzez takie organy jak Global Data Hub, Innovation and Technology Mechanism, Island Investment Forum i Debt Sustainability Support Service.

Zaapelował o zakończenie dotacji dla paliw kopalnych i wprowadzenie traktatu o ich nierozprzestrzenianiu, aby przyspieszyć działania na rzecz klimatu. Wezwał do opodatkowania firm naftowych, by finansować łagodzenie skutków zmian klimatycznych. Podkreślił, że na nadchodzącej konferencji COP29 nie może być dalszych opóźnień w zakresie Funduszu Strat i Szkód, wskazując na niesprawiedliwość obecnego systemu finansowego, który karze najbardziej narażone kraje, jak Antigua i Barbuda:

Przez zbyt długi czas małe państwa, takie jak moje, były skrępowane długiem, którego nie spowodowaliśmy; długiem, który powstał z wydatków na odbudowę po powtarzających się katastrofach, na które nie mamy wpływu

Browne podkreślił także potrzebę przyjęcia wielowymiarowego indeksu podatności (MVI), który uznaje złożone wyzwania, przed jakimi stoją małe państwa wyspiarskie. Wezwał międzynarodowe instytucje finansowe do integracji MVI ze swoimi politykami, co pomogłoby krajom SIDS uzyskać dostęp do bardziej sprawiedliwego finansowania.

Premier Edi Rama – Albania

Premier Albanii podkreślił potrzebę globalnej tolerancji i zaufania, wskazując, że dla Albańczyków tolerancja to więcej niż bierne uznanie różnorodności. Przypomniał, że stała się schronieniem dla Żydów podczas II wojny światowej oraz uchodźców po upadku Kabulu w 2021. Jak zaznaczył, pomimo trudności oraz irańskiego cyberataku w 2022, Albania kontynuuje swoją politykę solidarności i sąsiedzkich relacji, szczególnie na Bałkanach Zachodnich, wzywając do trwałego pokoju w regionie. 

Rama wyraził poparcie dla niepodległości „bratniej Republiki Kosowa”, podkreślając, że jest ona nieodwracalną częścią „międzynarodowej rzeczywistości. Zaznaczył, że kraj ten ma „euroatlantyckie aspiracje” i nie może być „niczyim zakładnikiem”. Zdecydowanie odrzucił jakiekolwiek porównania między Kosowem a okupowanymi terenami Ukrainy, wzywając do zakończenia rosyjskiej agresji. Powiedział, że Albania pozostaje silnym zwolennikiem Ukrainy i jej walki o suwerenność, a Tirana była gospodarzem szczytu wspierającego Ukrainę. Dodał, że to Rosja narzuciła Ukrainie:

Pokój, który uczyni Ukrainę stroną przegraną, przyniesie tylko dalszą agresję i zmieni nasz świat w świat rządzony siłą, a nie słusznością.

Odnosząc się do wojny na Bliskim Wschodzie podkreślił prawo Palestyńczyków do własnego państwa, ale też potępił Hamas jako organizację terrorystyczną, która nie może być zrelatywizowana ani normalizowana. Przemoc nie może być długoterminowym rozwiązaniem dla konfliktu izraelsko-palestyńskiego, zaznaczył, wyrażając poparcie dla rozwiązania opartego na dwóch państwach.

Na koniec wskazał na swój kraj jako symbol nadziei dla coraz bardziej ogarniętego wątpliwościami świata. Mówiąc, o pozytywnych, radykalnych zmianach w zakresie cyfryzacji, korupcji i praworządności, zacytował Matkę Teresę: „sama nie mogę zmienić świata, ale mogę rzucić kamieniem przez wody, aby wywołać wiele fal”.

Premier Fiamē Naomi Mata’afa – Samoa

Premier Samoa podkreśliła, że zmiany klimatyczne mają katastrofalne skutki, takie jak pożary, powodzie i fale upałów. Wskazała na szczególną wrażliwość małych, wyspiarskich państw, które już teraz odczuwają te zagrożenia. Mata’afa wezwała do pilnych działań i ambitnych zobowiązań klimatycznych, apelując o inspekcjęwyników globalnego przeglądu klimatycznego i zwiększenie wkładów w 2025 r. Podkreśliła, że suwerenność małych państw, takich jak Samoa, nie może być kwestionowana, nawet w obliczu fizycznych zmian spowodowanych kryzysem klimatycznym.

Strategia Oceaniczna Samoa, uruchomiona w 2020 roku, ma na celu zrównoważone zarządzanie zasobami morskimi oraz ochronę ekosystemów oceanicznych dla przyszłych pokoleń. Premier wezwała wobec tego do dalszej współpracy międzynarodowej w walce z nielegalnymi połowami, które szkodzą gospodarce wyspiarskich państw. Zaznaczyła także, że Samoa będzie współpracować z innymi krajami w celu opracowania wiążącego prawnie instrumentu do walki z zanieczyszczeniem plastikiem.

Podkreślając znaczenie ochrony bioróżnorodności lądowej i morskiej, Mata’afa wskazała, że zdrowe ekosystemy wspierają żywność, wodę i lekarstwa, a także zwiększają odporność na zmiany klimatu. Wezwała do przekształcenia systemów żywnościowych i powrotu do lokalnie produkowanej żywności, co pomoże zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe. 

Premier podkreśliła również potrzebę wsparcia finansowego dla małych państw wyspiarskich, które często zmagają się z wysokim zadłużeniem, oraz rozwoju ich potencjału cyfrowego. Zwróciła uwagę na pilną potrzebę reformy RB, aby zwiększyć reprezentację regionalną, i wezwała do zaprzestania dostaw broni do Strefy Gazy. Podsumowała całość słowami:

Im więcej rzeczy się zmienia, tym bardziej nie możemy sobie pozwolić na pozostanie takimi samymi. Narzędzia minionej epoki nie mogą już zapewnić naszej przyszłości

Premier Sonexay Siphandone – Laos

Premier Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej wyraził zaniepokojenie eskalacją konfliktu na Bliskim Wschodzie, wzywając do trwałego zawieszenia broni w Strefie Gazy, nieograniczonego dostępu pomocy humanitarnej, szybkich negocjacji pokojowych i wdrożenia rozwiązania dwupaństwowego. Mówił też o wojnie na Ukrainie i konfliktach zbrojnych w Afryce, powołując się na doświadczenia państw, które niszczyła wojna – jak jego własny – podkreślił, że konflikty można rozwiązywać jedynie poprzez budowanie wzajemnego zaufania i dyplomatyczne negocjacje oparte na poszanowaniu suwerenności. Siphandone wyraził także sprzeciw wobec jednostronnych sankcji, wzywając do zakończenia embarga wobec Kuby.

Laos, mówił dalej, obejmie przewodnictwo w  Stowarzyszeniu Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) w 2024, z priorytetem na zwiększenie łączności i odporności regionu, oraz wspieranie Timoru Wschodniego w jego procesie akcesyjnym. Siphandone potwierdził zaangażowanie ASEAN w pomoc Birmie w znalezieniu pokojowego rozwiązania jej konfliktu wewnętrznego. Ponadto Laos kontynuuje wysiłki na rzecz osiągnięcia SDGs, podkreślając przy tym problem niewybuchów, które wciąż stanowią poważne zagrożenie dla rozwoju kraju.

Premier wezwał społeczność międzynarodową do wsparcia reformy globalnej architektury finansowej, aby zwiększyć udział krajów rozwijających się w globalnym zarządzaniu gospodarczy:

Naszym zdaniem system rozwoju ONZ na wszystkich poziomach musi zwiększyć swoją rolę we współpracy i udzielaniu wsparcia państwom członkowskim, zwłaszcza krajom najmniej rozwiniętym, krajom rozwijającym się bez dostępu do morza i małym rozwijającym się państwom wyspiarskim, aby pomóc im w rozwiązywaniu ich szczególnych potrzeb i wyzwań

Jak mówił, jego kraj kładzie nacisk na rozwój nauki, technologii i innowacji oraz inwestycje w „zielony rozwój” i cyfryzację. Siphandone zaznaczył, że kapitał ludzki jest kluczowy dla przyszłości kraju, w szczególności młoda populacja, w którą rząd inwestuje poprzez edukację i opiekę zdrowotną.

Premier Feleti Teo – Tuvalu

Premier Teo, zaznaczył na początku, że SIDS, w tym jego kraj, stoją przed poważnymi wyzwaniami gospodarczymi i klimatycznymi, mimo że nie przyczyniły się do kryzysu. Wezwał do większej współpracy międzynarodowej i uznania inherentnych dysproporcji w rozwoju każdego kraju. Ubolewał też nad wykluczeniem z systemu ONZ:

Godnym ubolewania jest, że Republika Chińska (Tajwan) jest nadal wykluczona z systemu Narodów Zjednoczonych pomimo jej znaczącego wkładu i partnerstwa w różnych sektorach rozwoju

 Wezwał jednocześnie do zniesienia „długotrwałych i jednostronnych blokad gospodarczych” wobec Kuby.

Zmiana klimatu, jak mówił, stanowi największe zagrożenie dla Tuvalu, gdzie wzrost poziomu morza grozi zalaniem ponad 50% terytorium do 2050. Podkreślił, że wycofywanie paliw kopalnych i realizacja zobowiązań klimatycznych są kluczowe dla przetrwania takich krajów jak jego. Wspomniał również o potrzebie ustanowienia mechanizmów wsparcia finansowego, które pomogą społecznościom w adaptacji do nadchodzących zagrożeń.

Odniósł się także do niedawnego spotkania ONZ, które zainicjowało proces mający na celu przyjęcie Deklaracji dotyczącej wzrostu poziomu morza. Deklaracja ma wspierać państwa dotknięte tym zjawiskiem i potwierdzać zasady suwerenności oraz ochronę stref morskich. Na koniec wyraził nadzieję, że Pakt na rzecz przyszłości, przyjęty na szczycie ONZ, wzmocni multilateralizm i współpracę międzynarodową, zapewniając sprawiedliwy, globalny system, w którym nikt nie zostanie pominięty.

Premier Terrance Micheal Drew – Saint Kitts i Nevis

Premier Saint Kitts i Nevis rozpoczął od zwrócenia uwagi, że SIDS są na pierwszej linii kryzysu klimatycznego, którego nie spowodowały. Dodał, że międzynarodowa społeczność musi działać razem, aby zapobiec eskalacji globalnych problemów, takich jak zmiany klimatyczne, nierówności i nierówność ekonomiczna. Zwrócił uwagę, że region Karaibów już odczuwa skutki huraganów, które niszczą środki do życia i infrastrukturę. W przyszłym roku Saint Kitts i Nevis będą gospodarzem Global Sustainable Islands Summit, aby promować rozwiązania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Popiera, jak mówił, dążenie do zmiany wielowymiarowego wskaźnika podatności, który dla małych wysp jest narzędziem przetrwania, a także dla Inicjatywy Bridgetown, która ma na celu reformę globalnych finansów. Drew wezwał do większej reprezentacji najbardziej narażonych regionów w RB ONZ, podkreślając, że zbyt wiele krajów pozostaje marginalizowanych. Ostrzegał przed eskalacją konfliktów, które mogą spowodować, że decyzje o świecie podejmowane będą „pod lufami karabinów”:

Potrzebujemy czegoś więcej niż dyplomatycznych banałów. Światowi przywódcy nie powinni godzić się z myślą, że dzieci z Haiti, Konga, Sudanu i Palestyny ​​zasługują na mniej praw i wolności niż dzieci gdzie indziej

Zwrócił przy tym uwagę na pozytywne efekty Deklaracji Argyle, która ułatwiła dialog między Wenezuelą a Gujaną.

Następnie wyraził pochwałę dla prób stabilizacji Haiti, witając ustanowienie Wielonarodowej Misji Wsparcia Bezpieczeństwa. Ponadto wezwał do zniesienia embarga nałożonego na Kubę oraz usunięcia jej z listy państw sponsorujących terroryzm, wskazując na zasługi kubańskich lekarzy i edukatorów w regionie. Drew podkreślił także potrzebę włączenia Tajwanu do systemu ONZ, szczególnie do WHO i ICAO, oraz zaprezentował Saint Kitts i Nevis jako kraj na drodze do zostania pierwszym zrównoważonym państwem wyspiarskim na półkuli zachodniej.

Premier Kay Rala Xanana Gusmão – Timor Wschodni

Premier Gusmão, zaczął od stwierdzenia, że pojednanie i zaufanie są kluczowymi narzędziami pokoju, zarówno w jego kraju po uzyskaniu niepodległości, jak i na całym świecie. Mimo globalnych aspiracji do pokoju, obecna rzeczywistość to jego zdaniem beznadzieja, niepewność i niestabilność. Przypomniał, że SDGs są dalekie od osiągnięcia, a wiele krajów, w tym Timor Wschodni, boryka się z brakiem funduszy pogłębiającym nierówności. Jego kraj stara się temu zapobiegać i dywersyfikuje swoją gospodarkę, inwestując w rolnictwo i gospodarkę morską, by zwiększyć bezpieczeństwo żywnościowe.

Gusmão zaznaczył, że SIDS nie poradzą sobie bez wsparcia finansowego, budowania potencjału i transferu technologii. Wyraził zaniepokojenie nierównościami finansowymi, które utrudniają postęp, i wezwał do ustanowienia Funduszu Strat i Szkód, by bogate kraje w większym stopniu przyczyniły się do walki ze skutkami zmian klimatycznych. Podkreślił, że zrównoważony rozwój wymaga globalnej solidarności:

Wielu z nas wygrało bitwę z kolonializmem i walkę o demokrację, ale nadal walczymy o zrównoważony rozwój. Wszyscy wiemy, że możemy wygrać tę bitwę tylko dzięki prawdziwej globalnej solidarności i wysiłkom.

Wezwał do pokojowego rozwiązywania międzynarodowych sporów, w tym kwestii Sahary Zachodniej, Gazy i Ukrainy, oraz do reformy RB ONZ, aby stworzyć bardziej transparentną i skuteczną architekturę globalnego pokoju.

Premier Siaosi 'Ofakivahafolau Sovaleni – Tonga

Premier Tonga wezwał do szybkiej reformy RB, mówiąc, że organ ten musi zająć się nietypowymi kwestiami bezpieczeństwa, takimi jak zmiany klimatyczne, oraz uwzględnić głosy SIDS. Zwrócił uwagę na powolny postęp w realizacji SDGs do 2030 roku i podkreślił konieczność natychmiastowych działań. Bez nich działań, jak zaznaczył, cele te pozostaną tylko słowami, a zaufanie ludzi do międzynarodowych instytucji będzie dalej osłabiane. Sovaleni przypomniał o podatności Tonga na klęski żywiołowe, podkreślając, że zmiany klimatyczne stanowią egzystencjalne zagrożenie dla Pacyfiku, szczególnie ze względu na wzrost poziomu morza.

Następnie zauważył, że w niektórych częściach Pacyfiku poziom morza wzrósł o 10–15 centymetrów w ciągu ostatnich 30 lat, co stanowi ponad dwukrotność światowej średniej. Dla krajów regionu zmiany te to nie tylko problemy środowiskowe, ale zagrożenia dla samego ich istnienia:

Rosnący poziom mórz powoduje erozję linii brzegowych, pochłania całe wyspy i zmusza rodziny do porzucenia domów przodków. Nie chodzi tu tylko o utratę ziemi; chodzi o naszą tożsamość, utratę dziedzictwa i kultury

Wezwał do globalnej współpracy i wsparcia w ramach prawa międzynarodowego, aby chronić terytoria oraz prawa mieszkańców wyspiarskich państw Pacyfiku.

Sovaleni podkreślił także znaczenie Agendy Antigui i Barbudy, przywołanej wcześniej przez premiera Browne’a, dla SIDS jako wspólnej wizji zrównoważonego wzrostu i odporności. Dodał, że reforma międzynarodowej architektury finansowej będzie kluczowa dla realizacji tej wizji, w tym walka z niesprawiedliwym zadłużeniem. Na zakończenie wezwał do globalnych działań na rzecz eliminacji ubóstwa, zakończenia dyskryminacji i poszanowania podstawowych praw człowieka, zaznaczając, że postęp jednego narodu nie może odbywać się kosztem innych.

Premier Hamza Abdi Barre – Somalia

Premier Barre wezwał społeczność międzynarodową do wspólnej odpowiedzialności w stawianiu czoła eskalującym konfliktom, które powodują destabilizację i cierpienie. Podkreślił pilną potrzebę zaprzestania działań wojennych w Sudanie, na Ukrainie oraz w Strefie Gazy, a także ochrony ludności cywilnej i przestrzegania prawa międzynarodowego. Somalia, jak podkreślił, sama stoi w obliczu naruszeń jej integralności terytorialnej przez Etiopię, oskarżając ją o próby aneksji części terytorium pod pretekstem zapewnienia dostępu do morza. Zaapelował do Etiopii o zaprzestania „bezpodstawnych i niepotrzebnych” prowokacji i przestrzegania prawa międzynarodowego.

Podkreślając znaczenie regionalnej stabilności, raz jeszcze zaapelował o międzynarodowe wsparcie w obronie suwerenności Somalii i potępienie naruszeń Etiopii. Zwrócił uwagę na kluczową rolę misji pokojowych w Somalii, takich jak AMISOM i ATMIS w wykonaniu Unii Afrykańskiej, w przeciwdziałaniu terroryzmowi grupy Al-Shabaab i wspieraniu budowy państwa. Kontynuując, Barre podkreślił potrzebę reformy RB, aby lepiej odzwierciedlała głosy narodów Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej.

Premier zauważył także postępy Somalii w stabilizacji kraju, w tym zakończenie procesu wychodzenia z długów, przystąpienie do Wspólnoty Afryki Wschodniej i zniesienie embarga na broń, ograniczającego możliwości obrony suwerenności. Kraj, kontynuował, odzyskał ponad dwie trzecie terytorium kontrolowanego przez Al-Shabaab, co pozwala Somalii patrzeć w przyszłość z większą pewnością i gotowością do aktywnego uczestnictwa na arenie międzynarodowej:

Jako nowy członek Rady ONZ w latach 2025–2026 jesteśmy w pełni zaangażowani we współpracę ze wszystkimi narodami w celu stawienia czoła najpilniejszym wyzwaniom świata

Premier Christian Ntsay – Madagaskar

Premier Ntsay zaczął słowami: „pokój na świecie jest zagrożony” wskazując na wiele kryzysów, takich jak wojna na Ukrainie, terroryzm, przestępczość międzynarodowa, zmiany klimatu i rosnące nierówności, które sprzyjają niestabilności. Wezwał do reformy ONZ, w szczególności RB, oraz do zwiększenia roli Afryki w globalnym podejmowaniu decyzji. Zwrócił uwagę na potrzebę skutecznego wdrożenia Porozumienia Paryskiego, mobilizacji 100 miliardów dolarów na transformację energetyczną oraz wsparcia krajów rozwijających się w przejściu na zieloną gospodarkę.

Ntsay wskazał na koncepcję „Fihavanana”, malgaskiej sztuki życia w harmonii, i dodał, że jego rząd stawia na kapitał ludzki jako filar rozwoju:

Wierny swojej tradycji kraju zamieszkanego przez pokojowych i tolerancyjnych ludzi, Madagaskar uczynił demokrację, poszanowanie praworządności i dobre rządy kluczowymi narzędziami utrzymania stabilności

 Inwestycje Madagaskaru w edukację, zdrowie, bezpieczeństwo i infrastrukturę przyczyniły się do jego wysokiej pozycji na Globalnym Indeksie Pokoju. Kraj aspiruje do stania się największym producentem ryżu w Afryce dzięki nowej polityce rozwoju obszarów wiejskich, koncentrującej się na eksploatacji basenów ryżowych.

Podkreślając wysiłki na rzecz rozwoju, Ntsay zauważył, że Madagaskar buduje strategiczną drogę Route du Soleil, aby pobudzić handel i turystykę. Wskazał na rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym budowę parków słonecznych, i podkreślił, że kraj, mimo niskich emisji, jest jednym z najbardziej narażonych na zmiany klimatyczne. Wezwał do przyspieszenia finansowania adaptacji do tych zmian, szczególnie dla wysp, takich jak Madagaskar, który z ujemnym śladem węglowym zamierza chronić swoje naturalne dziedzictwo dla przyszłych pokoleń.

Wicepremier ds. zagranicznych i europejskich Filip Ivanović – Czarnogóra

Filip Ivanović wskazał na fakt, że globalna społeczność nie zapewniła skutecznej odpowiedzi na kluczowe wyzwania dotyczące pokoju, zrównoważonego rozwoju i godności człowieka. Zwrócił uwagę na konieczność wspierania multilateralizmu i realizacji Agendy 2030, szczególnie w kontekście trudności, jakie napotykają gospodarki rozwijające się w finansowaniu polityk rozwojowych, pogłębionych przez pandemię COVID-19 i wojnę na Ukrainie. Ivanović wezwał do wsparcia reform międzynarodowej architektury finansowej oraz do wzmocnienia instytucji międzynarodowych w celu promowania dobrego zarządzania.

Ubolewał nad eskalacją przemocy w Strefie Gazy, wzywając do humanitarnego zawieszenia broni i negocjacji w kierunku rozwiązania dwupaństwowego, które, jego zdaniem, gwarantuje trwały pokój w regionie. Podkreślił także, że Federacja Rosyjska musi przestrzegać prawa międzynarodowego i chronić ludność cywilną na Ukrainie, zwracając uwagę na konieczność rozliczenia zbrodni wojennych:

Podkreślamy raz jeszcze, że nie może być bezkarności za wojnę i inne odrażające zbrodnie i że musimy zapewnić odpowiedzialność jako warunek wstępny zapewnienia trwałego pokoju

W odniesieniu do zmiany klimatu, Ivanović wezwał do intensyfikacji działań na rzecz pełnego wdrożenia traktatów, takich jak Porozumienie Paryskie. Podkreślił znaczenie Rady Praw Człowieka w zapobieganiu konfliktom i zobowiązał się do jej wzmocnienia. Zakończył, apelując o reformę systemu Narodów Zjednoczonych, w tym Rb, oraz wzmocnienie roli Zgromadzenia Ogólnego, aby odpowiedzieć na współczesne globalne wyzwania. W podsumowaniu zacytował słowa Johna Adamsa: „Każdy problem jest szansą w przebraniu”

Zastępca Przewodniczącego Rady Ministrów Rashid Meredov – Turkmenistan

Rashid Meredov zwrócił uwagę na promowanie „modelu neutralności” przez swój kraj w ramach ONZ, przypominając o zbliżającej się trzydziestej rocznicy uznania neutralnego statusu Turkmenistanu. Zasugerował, by kraje neutralne miały „priorytetowe partnerstwo” z ONZ w działaniach na rzecz pokoju, oraz podkreślił znaczenie międzynarodowej współpracy w organizowaniu wydarzeń związanych z Międzynarodowym Rokiem Pokoju i Zaufania, który przypada w 2025.

Podkreślił również znaczenie wsparcia dla Afganistanu, w tym przez projekty infrastrukturalne realizowane przez Turkmenistan, takie jak budowa gazociągu Turkmenistan-Afganistan-Pakistan-Indie oraz linii przesyłowych i kolejowych. Zapewnił, że Turkmenistan będzie kontynuował pomoc humanitarną, w tym edukację afgańskich studentów w swoich instytucjach:

Pomoc humanitarna Turkmenistanu dla ludności afgańskiej będzie kontynuowana, w tym bezpłatna budowa obiektów socjalnych i edukacja afgańskich studentów w instytucjach edukacyjnych naszego kraju. W ten sposób Turkmenistan w praktyce potwierdza swoją silną pozycję solidarności z ludnością Afganistanu.

Meredov zwrócił uwagę na konieczność ochrony środowiska w regionie Azji Środkowej i Morza Kaspijskiego, wzywając ONZ do bardziej aktywnego zaangażowania, zwłaszcza w ratowanie Morza Aralskiego oraz walkę z pustynnieniem. Zaproponował utworzenie regionalnego centrum technologii związanych z klimatem. Zbliżająca się 80. rocznica powstania ONZ, mówił, powinna być czasem refleksji i oceny, a zaangażowanie w wartości i cele ONZ powinno pozostać niezachwiane.

MSZ Tae-yul Cho – Korea [Południowa]

MSZ Republiki Korei podkreślił, że rok 2024 jest naznaczony konfliktami na niespotykaną skalę od czasów II wojny światowej, z jedną czwartą globalnej populacji żyjącą w strefach konfliktów i milionami potrzebującymi pomocy humanitarnej. Pomimo narastających obaw o nieskuteczność multilateralizmu, minister zapewnił, że ONZ jest wciąż istotna, przypominając, że odegrała kluczową rolę w obronie Korei Południowej podczas wojny koreańskiej. Wezwał do większego zaangażowania państw członkowskich w działania ONZ, podkreślając, że ONZ działa dzięki aktywnemu udziałowi jej członków.

Republika Korei jest, jak mówił, jednym z czołowych uczestników działań pokojowych ONZ, a w tym roku przeznaczyła 200 milionów dolarów na pomoc humanitarną dla Ukrainy oraz planuje kolejne 100 milionów dolarów na wsparcie kryzysów, w tym 30 milionów dla cywilów dotkniętych konfliktem w Izraelu i Strefie Gazy. Minister podkreślił również zwiększenie oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) i dodatkowe fundusze na Zielony Fundusz Klimatyczny:

Jako pierwszy kraj, który przeszedł z kraju odbiorcy pomocy do kraju jej darczyńcy, głęboko wierzymy, że możemy i powinniśmy być falą, która unosi inne łodzie

Zwracając uwagę na zagrożenie ze strony Korei Północnej, Tae-Yul wyraził zaniepokojenie ciągłym rozwojem programu nuklearnego i rakietowego przez Pjongjang, który współpracuje militarnie z Moskwą. Podkreślił, że reżim północnokoreański wykorzystuje ograniczone zasoby do rozwijania broni masowego rażenia, jednocześnie represjonując swoich obywateli. Przedstawił wizję zjednoczenia Półwyspu Koreańskiego, proponowaną przez prezydenta Yoon Suk Yeola, w której zjednoczony Półwysep miałby być wolny, pokojowy i zamożny.

Minister Spraw Zagranicznych Penny Wong – Australia

Penny Wong, minister spraw zagranicznych Australii, zaznaczyła, że zasady ONZ są kluczowe, zwłaszcza w czasach konfliktu, pomagając przywrócić pokój, stabilność i dobrobyt. Wezwała do nowych podejść w dążeniu do rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego, podkreślając konieczność stworzenia jasnej ścieżki do rozwiązania dwupaństwowego, zwłaszcza, że „Państwo Palestyńskie nadal nie istnieje od ponad 77 lat od czasu przyjęcia przez Zgromadzenie rezolucji 181”. Wong podkreśliła, że kraje muszą ponownie zobowiązać się do przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym w odpowiedzi na agresję Rosji na Ukrainę oraz działania Korei Północnej, która bezprawnie transferuje broń do Rosji i zagrażaj regionowi Azji i Pacyfiku, w tym Republice Korei i Japonii.

Australia opowiada się za światem, w którym „nikt nie dominuje i nikt nie jest dominowany, w którym spory są rozwiązywane dialogiem i zgodnie z zasadami, a nie przemocą. Wong zaznaczyła, że jej kraj popiera wysiłki na rzecz pokoju i stabilizacji w regionie Azji i Pacyfiku, zwłaszcza na Morzu Południowochińskim i w Cieśninie Tajwańskiej. Podkreśliła potrzebę reformy RB ONZ, wzywając do większej reprezentacji Afryki, Ameryki Łacińskiej, Karaibów oraz Azji i Pacyfiku:

Świat nie może mieć nadziei, że strony [konfliktów] dojdą do porozumienia to same; nie możemy pozwolić, aby którakolwiek ze stron blokowała perspektywę pokoju.

Odnosząc się do Agendy 2030, Wong zwróciła uwagę na zatrzymanie lub wręcz regresję wielu SDGs oraz brak wystarczającego finansowania. Australia wspiera reformy, które uczynią międzynarodowe banki rozwoju bardziej wrażliwymi na globalne wstrząsy i zwiększą zrównoważony rozwój. Wskazała na przykład współpracę Australii z Japonią, mającą na celu udostępnienie 5 miliardów dolarów na pomoc najbardziej narażonym krajom regionu.

Minister Spraw Zagranicznych Alva Romanus Baptiste – Saint Lucia

Alva Romanus Baptiste podkreślił długotrwałe wysiłki SIDS na rzecz sprawiedliwszego traktowania ich potrzeb rozwojowych. Zwrócił uwagę, że te państwa mają wyjątkowe wyzwania związane z małymi gospodarkami, ograniczonymi zasobami i wysoką podatnością na kryzysy. Chociaż społeczność międzynarodowa przyjęła Agendę Antigui i Barbudy oraz wielowymiarowy indeks podatności, Baptiste wezwał do szybkiego wdrożenia tych narzędzi, podkreślając, że nie można czekać kolejnych dziesięcioleci na ich pełne zastosowanie.

Podkreślił, że gospodarki Karaibów borykają się z wieloma wyzwaniami, w tym wysokim zadłużeniem, wahaniami cen energii, pandemią i wpływie wojny na Ukrainie. Największym zagrożeniem pozostaje jednak kryzys klimatyczny. Baptiste wyraził rozczarowanie, że Fundusz Strat i Szkód, ustanowiony na COP28, nie został jeszcze uruchomiony, co utrudnia wsparcie SIDS. Wezwał również do reparacji za transatlantycki handel niewolnikami i niewolnictwo, argumentując, że kraje, które czerpały korzyści z tego nieludzkiego systemu, powinny ponieść odpowiedzialność.

Baptiste potępił obecny konflikt w Strefie Gazy, podkreślając, że zarówno Palestyńczycy, jak i Izraelczycy zasługują na pokój, ale nie może on odbywać się kosztem narodu palestyńskiego:

Nieludzki system niewolnictwa to powód, dla którego – po części – nasza karaibska cywilizacja żywi urazę do obecnej rzezi w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu

Odniósł się także do prawa narodów do samostanowienia, wzywając Rosję do zakończenia wojny na Ukrainie, popierając prawo Kuby do samodzielnego rozwoju i apelując o większe wsparcie dla Haiti.

Minister Spraw Zagranicznych i Handlu Zagranicznego Kamina Johnson Smith – Jamajka

Kamina Johnson Smith zaznaczyła, że choć wszystkie państwa stoją w obliczu tych samych globalnych wyzwań, różnice w ich zdolności do stawiania im czoła są ogromne. Zaznaczyła, że Jamajka, pomimo silnych fundamentów makroekonomicznych, nadal zmaga się z zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi, które stanowią poważne zagrożenie dla jej postępów. Huragan Beryl w lipcu pokazał realne skutki tych zmian, a sezon huraganowy co roku podważa wysiłki kraju na rzecz osiągnięcia SDGs.

W odpowiedzi Jamajka wdrożyła strategie wzmacniające swoją odporność na katastrofy, w tym zwiększenie funduszy na reagowanie kryzysowe. Minister wezwała do międzynarodowej współpracy, wskazując na kraje najbardziej odpowiedzialne za zanieczyszczenia jako kluczowe w honorowaniu zobowiązań z Porozumienia Paryskiego. Podkreśliła także potrzebę reformy systemów finansowych, które ograniczają dostęp krajów rozwijających się do finansowania rozwoju, i zaapelowała do bogatszych państw o współpracę w celu opracowania innowacyjnych strategii wspierających inwestycje w SDGs.

Johnson Smith wezwała również do zniesienia embarga nałożonego na Kubę oraz usunięcia jej z listy państw sponsorujących terroryzm. Odnosząc się do konfliktu w Palestynie, potępiła zarówno ataki Hamasu, jak i izraelski kontratak, wzywając do dialogu, natychmiastowego zawieszenia broni oraz dwupaństwowego rozwiązania. Podkreśliła także znaczenie wsparcia dla Haiti, apelując o większe finansowanie humanitarne, aby wspomóc ten kraj w powrocie do stabilności:

Przywrócenie pokoju i bezpieczeństwa jest kluczowe dla stworzenia środowiska, w którym mogą odbywać się wolne i uczciwe wybory. Ustanowienie demokratycznych rządów jest kluczowe dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego i rozwoju.

Minister Spraw Zagranicznych Mohamed Ali Nafti – Tunezja

Mohamed Ali Nafti, podkreślił, że choć społeczność międzynarodowa dąży do osiągnięcia pokoju i zrównoważonego rozwoju, tragedia Palestyńczyków trwa od blisko roku. Zwrócił uwagę na zbrodnie wojenne popełniane przez izraelskie siły okupacyjne, wskazując, że międzynarodowa reakcja jest niewystarczająca. Nafti wezwał do natychmiastowego zawieszenia broni w Strefie Gazy i pociągnięcia władz izraelskich do odpowiedzialności za naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego. Dodał, że RB musi przełamać impas, a ONZ powinna wdrożyć orzeczenie MTS, które uznaje okupację przez Izrael za nielegalną. Tunezja popiera prawo Palestyńczyków do niezależnego państwa i pełnego członkostwa w ONZ:

Jedynym sposobem na bezpieczną przyszłość dla wszystkich jest trzymanie się przekonania, że ​​nie ma podwójnych standardów (…) Wojna w Gazie zagraża zaufaniu ludzi do Organizacji.

Nafti zwrócił również uwagę na rosnącą przepaść gospodarczą między globalną Północą a Południem. Wezwał do reform międzynarodowego systemu finansowego, który nie sprostał wyzwaniom krajów rozwijających się. Kraje rozwinięte muszą wspierać wzrost gospodarczy i zrównoważony rozwój krajów Południa, a restrukturyzacja zadłużenia jest kluczowa, by pomóc tym państwom w wyjściu z kryzysów finansowych.

Poruszając problem nielegalnej migracji, Nafti zaznaczył, że zjawisko to nasila się, zwłaszcza w regionie Morza Śródziemnego. Wezwał do współpracy krajów pochodzenia, tranzytu i docelowych w celu zwalczania przyczyn migracji oraz poszanowania praw człowieka. Podkreślił również znaczenie reform, demokracji i włączenia kobiet w życie publiczne jako kluczowych elementów zrównoważonego rozwoju. Na koniec wezwał do „afrykańskich rozwiązań dla afrykańskich problemów” i podkreślił, że współpraca międzynarodowa i solidarność są niezbędne, aby sprostać globalnym wyzwaniom.

Minister Spraw Zagranicznych i Handlu Zagranicznego Piotr Shanel Agovaka – Wyspy Salomona

Peter Agovaka wskazał na konieczność reformy instytucji Bretton Woods, aby lepiej uwzględniały potrzeby SIDS. Wzywał do stałego miejsca dla tych krajów w międzynarodowej architekturze finansowej i większej obecności ONZ na Wyspach Salomona, trzecim co do wielkości kraju Pacyfiku, a jednak jednym z najmniej rozwiniętych. Wyraził poparcie dla zasady „przyjaciele wszystkich, wróg nikogo” oraz poszanowania suwerenności wszystkich państw, w tym uznania zasady Jednych Chin. Wskazał na pilną potrzebę reformy RB, która powinna lepiej odzwierciedlać sprawiedliwą reprezentację geograficzną.

Potępiając ataki Hamasu na Izrael, Agovaka wyraził zaniepokojenie zbiorową karą stosowaną wobec Gazy, w wyniku której zginęło ponad 41 000 Palestyńczyków. Wezwał międzynarodową społeczność do większych działań na rzecz pokoju. Wyspy Salomona, jak mówił, zakazały jednorazowych tworzyw sztucznych i wspierają negocjacje nad traktatem o zakończeniu zanieczyszczenia plastikiem. Agovaka wyraził również zaniepokojenie zrzutem radioaktywnej wody do oceanu przez Japonię, wskazując na brak odpowiednich badań naukowych dotyczących długoterminowych skutków tego działania:

Nasze obawy wiążą się ze smutną historią, w której nasz region był wykorzystywany do testowania i składowania broni jądrowej oraz odpadów nuklearnych.

Minister podziękował Kubie za szkolenie medyczne studentów z Wysp Salomona, nawet mimo trwającego embarga nałożonego przez Stany Zjednoczone. Podkreślił także rozwój współpracy z Chinami, które wspierają transformację cyfrową jego kraju. Wyspy Salomona, kontynuował, znajdują się w gorącym punkcie zmian klimatycznych, gdzie ich wpływ jest trzykrotnie większy niż średnia światowa. Agovaka skrytykował obecne liberalne podejście Porozumienia Paryskiego i wezwał do wprowadzenia prawnie wiążących ram, które pomogą ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C.

Minister Spraw Zagranicznych Lejeune Mbella Mbella – Kamerun

Lejeune Mbella Mbella podkreślił, że liczba osób przesiedlonych z powodu zmian klimatycznych jest porównywalna do liczby uchodźców i przesiedleńców wojennych. Wezwał do pilnego wdrożenia Porozumienia Paryskiego, wskazując, że środki finansowe i techniczne są mobilizowane zbyt wolno. Zauważył, że globalne konflikty, jak te w Sudanie, Gazie, Libanie i na Ukrainie, zwiększają wyścig zbrojeń i napięcia geopolityczne, co grozi powrotem do „ciemnych okresów historii”:

Sytuacje, w których namnażają się konflikty zbrojne, napędzają wyścig zbrojeń, w tym w kosmosie, na morzach i oceanach, a także zwiększają użycie broni tak lekkiej, jak i masowego rażenia

Mbella Mbella apelował o odwrócenie tego trendu i podkreślił konieczność przyznania Afryce stałego miejsca w RB ONZ z prawem weta.

Minister wskazał, że postęp w realizacji SDGs jest niewystarczający, a środki finansowe i technologiczne nie zostały w pełni zebrane. Wezwał do zwiększenia woli politycznej i bardziej zdecydowanych działań, aby osiągnąć globalne cele, podkreślając znaczenie Agendy 2063 Unii Afrykańskiej oraz Programu Działań z Doha. 

Odnosząc się do wewnętrznych wyzwań Kamerunu, przedstawił plany rozwoju kraju do 2035 roku oraz działania humanitarne na rzecz regionów dotkniętych przez terrorystów z Boko Haram i kryzys społeczno-polityczny. Minister podkreślił potrzebę reformy globalnych ram makroekonomicznych, które obecnie utrudniają pełny rozwój krajów Globalnego Południa.

Minister Spraw Zagranicznych Taye Atske-Selassie Amde – Etiopia

Taye Atske-Selassie Amde Etiopii przypomniał ostrzeżenie swojego kraju z 1950, dotyczące przyszłych zagrożeń, które mogą przekroczyć możliwości ONZ. Zwrócił uwagę, że dziś, w obliczu wyzwań takich jak wyścig zbrojeń, ubóstwo i nierówności, multilateralizm jest zagrożony. Aby zagwarantować zbiorowe bezpieczeństwo, państwa muszą mieć możliwość skutecznego zarządzania swoim bezpieczeństwem narodowym. Bez silnego kierownictwa zgodnego z Kartą Narodów Zjednoczonych, ONZ ryzykuje utratę swojej roli w globalnym pokoju i bezpieczeństwie.

Minister wezwał do pilnej reformy RB, zaznaczając konieczność przyznania Afryce odpowiedniej reprezentacji w obu kategoriach członkostwa. Wyraził przekonanie, że bez pełnej reprezentacji nie będzie możliwe osiągnięcie równości w globalnym systemie. Podkreślił także, że Agenda 2063 Unii Afrykańskiej jest zgodna z Agendą 2030, ale narastający kryzys zadłużenia kontynentu wymaga natychmiastowej interwencji finansowej.

W kontekście regionalnym ogłosił, że ramowe porozumienie o współpracy w dorzeczu Nilu wkrótce wejdzie w życie, otwierając drogę do trwałej współpracy. Zwrócił również uwagę na niebezpieczeństwa na Morzu Czerwonym i Oceanie Indyjskim, takie jak piractwo i konflikty, zapewniając o wysiłkach Etiopii na rzecz współpracy z sąsiadami dla zapewnienia bezpieczeństwa:

Region osiągnął kamień milowy w osłabieniu terroryzmu dzięki wytrwałości narodu Somalii oraz poświęceniom synów i córek Burundi, Dżibuti, Kenii, Ugandy i mojego kraju, Etiopii

Odrzucił oskarżenia wobec swojego kraju dotyczące sytuacji w Somalii, apelując o współpracę w walce z terroryzmem w regionie.