W środę trwał drugi dzień spotkania ONZ, na którym głowy państw członkowskich państw członkowskich przedstawiają swoje wizje i perspektywy. Jak można było się tego spodziewać, dominującym tematem jest wojna na Ukrainie i Bliskim Wschodzie, ale również przemiany klimatyczne czy rola ONZ i RB ONZ. UWAGA – bardzo długi tekst, zaleca się szukanie poszczególnych państw przez ctrl+f

Sesja poranna

Prezydent Khurelsukh Ukhnaa – Mongolia

Prezydent Mongolii zaczął środowe Zgromadzenie Ogólne (ZO), podobnie jak dzień wcześniej Sekretarz Guterres, zaniepokojeniem o niski poziomem realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG) i podkreślił potrzebę innowacji w walce z nierównościami, zmianami klimatycznymi i zapewnianiu sprawiedliwości. Mongolia, jak podkreślił, szanuje pluralizm oraz integralność terytorialną państw i angażuje się w politykę wolną od broni nuklearnej. 

Zwrócił uwagę na kluczową rolę sił pokojowych ONZ, zaznaczając wkład Mongolii w misje pokojowe:

Mimo że Mongolia ma niewielką populację, wysłała 20 000 żołnierzy sił pokojowych w ciągu ostatnich 20 lat. Ponadto „Pilotażowy projekt wsparcia żołnierzy sił pokojowych i ich rodzin” zwiększy udział kobiet w takich misjach.

Ostrzegł przed niebezpieczną mieszanką „tradycyjnych zagrożeń militarnych” i „nietradycyjnych zagrożeń”, w tym zmian klimatycznych, pandemii i cyberprzestępczości, które wymuszają migrację i obciążają zasoby, po czym wezwał do wzmocnienia jedności. Wskazał następnie na problem globalnego zadłużenia, które utrudnia realizację SDG. Wezwał do reformy międzynarodowej architektury finansowej i wzmocnienia współpracy w obliczu rosnących zagrożeń, takich jak zmiany klimatyczne i cyberprzestępczość.

Prezydent Wavel Ramkalawan – Seszele

Prezydent Ramkalawan, podkreślił, że świat staje się coraz mniej bezpieczny, i że odwraca się uwagę od kluczowych problemów, takich jak kryzys klimatyczny, ubóstwo i głód. Wezwał do dialogu, współpracy oraz reform w ONZ i Radzie Bezpieczeństwa (RB), apelując o stałe miejsce dla Afryki. Zwrócił uwagę na rosnące zagrożenia związane ze zmianami klimatu, zwłaszcza w odniesieniu do podnoszącego się poziomu mórz.

Ramkalawan ostrzegł, że małe rozwijające się państwa wyspiarskie (SIDS), takie jak Seszele, nie mają środków na walkę ze skutkami zmian klimatycznych, spowodowanych przy tym przez kraje bogate i rozwinięte. Rosnący dług i brak wsparcia międzynarodowego paraliżują rozwój tych krajów, utrudniając inwestycje w infrastrukturę, edukację i opiekę zdrowotną. Zaapelował o reformę międzynarodowego systemu finansowego, który pomija wrażliwe państwa.

Podkreślił, że Seszele wierzą w ONZ jako kluczowy organ wspierający małe państwa, wzywając do realizacji Agendy Antigui i Barbudy dla SIDS oraz ochrony przyszłych pokoleń. Zaapelował o stworzenie świata, w którym „przetrwanie nie będzie walką, a wszyscy ludzie będą mieli równe prawo do dobrobytu”.

Prezydent Petr Pavel – Czechy

Prezydent Pavel, wezwał do reformy Rady Bezpieczeństwa ONZ, by lepiej reprezentowała niedoreprezentowane regiony. Potępił Rosję za wojnę z Ukrainą, podkreślając, że członkostwo w RB nie daje bezkarności i pochwalił szczyt pokojowy w Szwajcarii jako odzwierciedlenie poparcia światowego dla pokoju.

Zaznaczył, że brak realnych rozmów pokojowych ze strony Rosji ma globalne skutki, w tym osłabienie bezpieczeństwa nuklearnego i żywnościowego. Dodał, że nie można ignorować agresji, ponieważ wzmacnia to napastnika i prowadzi do dalszych konfliktów:

Jeśli będziesz milczał wobec niesprawiedliwości i agresji, wkrótce inni będą czekać w kolejce, aby zobaczyć, jak daleko mogą się posunąć w naginaniu międzynarodowych zasad

Podkreślił znaczenie globalnego bezpieczeństwa, które zaczyna się poza granicami krajów, i potrzebę współpracy z Afryką na zasadach równości i szacunku. Zwrócił też uwagę na rosnące zagrożenia cyberatakami, które destabilizują systemy demokratyczne i stanowią poważne wyzwanie dla bezpieczeństwa.

Prezydent Volodymyr Zelenskyy – Ukraina

Prezydent Ukrainy podkreślił zagrożenie związane z rosyjską okupacją Elektrowni Jądrowej w Zaporożu, ostrzegając przed możliwym incydentem nuklearnym. Jak zaznaczył, bezpieczeństwo nuklearne jest kluczowym punktem jego Formuły Pokoju, popieranej przez ponad 100 państw, i wezwał społeczność międzynarodową do wywarcia presji na Rosję, aby oddała kontrolę nad elektrownią Ukrainie.

Opisał rosyjskie ataki na ukraińską infrastrukturę energetyczną jako próbę złamania ducha Ukraińców przed nadchodzącą zimą. Podkreślił, że promieniowanie z potencjalnej katastrofy nuklearnej nie uznaje granic i zaapelował o działania, by zapobiec dalszym atakom Rosji na ukraińskie elektrownie.

Prezydent skrytykował alternatywne plany pokojowe, które, jego zdaniem, ignorują interesy Ukrainy i dają Putinowi przestrzeń do kontynuowania wojny. Podkreślił, że tylko zjednoczona, międzynarodowa odpowiedź może doprowadzić do prawdziwego i sprawiedliwego pokoju, zgodnie z jego Formułą Pokoju, która kładzie nacisk na suwerenność i integralność terytorialną Ukrainy. Podobnie do chociażby prezydenta Dudy występującego we wtorek,  podkreślił niepowodzenie RB w radzeniu sobie z wojną, zauważając, że „zbyt wiele zależy od prawa weta”.

Prezydent Nana Addo Dankwa Akufo-Addo – Ghana

Prezydent Ghany, podkreślił, że Afryka była często marginalizowana w globalnym systemie, który traktował ją jako biernego odbiorcę pomocy. Afrykańczycy, jak powiedział, nie proszą o jałmużnę, ale o możliwości kształtowania własnej przyszłości, dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i miejsc pracy. 

Odnosząc się do globalnych konfliktów, potępił inwazję Rosji na Ukrainę i podkreślił nieudolność RB ONZ, która nie odzwierciedla współczesnego świata:

Afryka, mimo 1,4 miliarda mieszkańców, nie ma stałego głosu w Radzie, co podważa jej legitymację. Pocieszające, że reforma Rady zyskuje poparcie przywódców Stanów Zjednoczonych i Francji.

Prezydent skrytykował wojskowe zamachy stanu w Afryce Zachodniej, które zagrażają postępowi demokratycznemu w regionie. Dodał, że Ghana pozostaje zaangażowana w promowanie demokracji, co potwierdzą wybory w 2024 roku.

Prezydent Rumen Radev – Bułgaria

Prezydent Radev wezwał do większego zaangażowania w multilateralizm, podkreślając znaczenie działań na rzecz SDG i wspólnej odpowiedzialności za globalne bezpieczeństwo. Potępił wojnę Rosji z Ukrainą, ostrzegając przed jej eskalacją i globalnymi skutkami. Wzywał także do natychmiastowego zawieszenia broni w konflikcie między Izraelem a Hamasem oraz do uwolnienia zakładników, podkreślając potrzebę pokojowego rozwiązania dwupaństwowego:

Spirala przemocy i cierpienia ludzkiego musi się zakończyć!

Bułgaria, mówił dalej, jest zaangażowana w realizację SDGs poprzez projekty edukacyjne, zdrowotne i związane z energią odnawialną. Radev wyraził także zaniepokojenie problemami demokracji i praw człowieka na świecie, podkreślając współpracę z UNICEF i UN-Women.

Podkreślił potrzebę reformy RB ONZ, zwłaszcza w sprawie weta chroniącego przed odpowiedzialnością zbrodniarzy. Zaproponował też nadanie niestałego członkostwa dla państw Europy Wschodniej.

Prezydent Chandrikapersad Santokhi – Surinam

Prezydent Surinamu jako kolejny zwrócił uwagę na globalny kryzys polityczny i bezpieczeństwa, który osłabia zaufanie do międzynarodowych instytucji. Podkreślił konieczność reformy międzynarodowego systemu finansowego, aby lepiej wspierać kraje rozwijające się, szczególnie małe wyspiarskie i nadbrzeżne państwa. Santokhi zaapelował o wykorzystanie wielowymiarowego indeksu podatności do oceny rzeczywistej sytuacji tych krajów:

Ze względu na nasz [aktualny] ranking nie zakwalifikowaliśmy się do kilku globalnych instrumentów finansowych ze szkodą dla mojego ludu

Dodał że jego kraj, zobowiązany do Porozumienia Paryskiego, ma ujemny bilans emisji CO2, ale jednocześnie jest jednym z najbardziej narażonych na podnoszący się poziom mórz. Podkreślił, że kraje, które poświęcają swój rozwój gospodarczy, by chronić środowisko, powinny otrzymywać większe wsparcie.

Odnosząc się do sytuacji na Haiti, Santokhi pochwalił działania CARICOM na rzecz wolnych wyborów i stabilizacji kraju. Zaznaczył, że Haiti nie powinno być pozostawione samo, apelując o wsparcie finansowe i techniczne. Dodał, że globalne hasło „nikogo nie zostawiamy” powinno obejmować także zniesienie embarga nałożonego na Kubę.

Prezydent Nikos Christodoulides – Cypr

Prezydent Cypru, poświęcił swoją przemowę głównie konfliktowi na Bliskim Wschodzie oraz okupacji jego kraju przez Turcję. Przypomniał o brutalnym ataku terrorystycznym na Bliskim Wschodzie z 7 października 2023 r., który „w następstwie pogorszył sytuację humanitarną w Strefie Gazy”. Cypr, zgodnie z moralnym obowiązkiem, natychmiast otworzył korytarz morski Amalthea, dla dostaw pomocy:

Palestyńskie dzieci, które zostały osierocone, zmuszone do życia w namiotach, bez dostępu do najbardziej podstawowych środków do życia — pożywienia, schronienia, edukacji, bezpieczeństwa — są również naszymi dziećmi

Podkreślił, że region Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu ma potencjał, by stać się ośrodkiem stabilności i współpracy, zamiast chaotycznego obszaru konfliktów.

Odnosząc się do tureckiej inwazji na Cypr sprzed 50 lat, Christodoulides skrytykował podwójne standardy w ocenie naruszeń prawa międzynarodowego. Wezwał Turcję do realizacji zobowiązań wobec prawa międzynarodowego i wyraził gotowość do negocjacji w celu osiągnięcia pokoju, podkreślając, że dialog jest niezbędny do rozwiązania konfliktu.

Prezydent Peter Pellegrini – Słowacja

Prezydent Pellegrini, podkreślił, że ONZ, pomimo swoich wad, jest kluczowym elementem porządku światowego, chroniącym przed chaosem i arbitralnością. Nawiązując do wojny na Ukrainie zaznaczył, że  niszczy ona życie narodu Ukrainy i nie jest dobra dla narodu Rosji. Nawiązał także do innych:

Konflikty w Strefie Gazy, na Haiti i w Sudanie, choć mogą wydawać się lokalne, w rzeczywistości stanowią „egzystencjalną walkę o naturę i przyszłość prawa międzynarodowego”

ONZ jego zdaniem nie może w pełni zapobiec konfliktom z powodu braku wspólnej woli politycznej w RB.

Pellegrini zaznaczył, że ONZ powinna budować partnerstwa z organizacjami regionalnymi, takimi jak NATO i UE, aby lepiej odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Zamiast dzielić świat na „Globalną Północ” i „Globalne Południe”, zaproponował rozróżnienie między tymi, którzy popierają i podważają wspólne zasady i obowiązki.

Podkreślając wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi, Pellegrini wezwał do międzynarodowych działań w celu łagodzenia skutków katastrof naturalnych. Zaznaczył, że ONZ powinna integrować postęp technologiczny z postępem społecznym i równością płci, a także dążyć do współpracy w kwestiach migracji. Słowacja planuje kandydować na niestałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ w latach 2028–2029, zaznaczając swoje zaangażowanie w multilateralizm.

Prezydent Nangolo Mbumba – Namibia

Prezydent Mbumba, podkreślił znaczenie współpracy wielostronnej i wyraził rozczarowanie, że RB ONZ nie uwzględnia afrykańskich potrzeb. Podkreślił, że Namibia jest szczególnie dotknięta zmianami klimatycznymi, które wpływają na zasoby rybne i bezpieczeństwo żywnościowe, co zmusiło kraj do ogłoszenia stanu wyjątkowego z powodu suszy.

Namibia, zauważył, jest liderem w kwestiach równości płci, zamykając lukę w pensjach i doprowadzając do parytetu 50% miejsc w Zgromadzeniu Narodowym. Dodał, że jego kraj inwestuje w zieloną industrializację i wzywa państwa rozwinięte do zwiększenia wsparcia dla krajów rozwijających się w ich transformacji energetycznej.

Mbumba skrytykował działania Izraela w Strefie Gazy:

Jako kraj, który doświadczył ludobójstwa, Namibia uważa, że ​​Izrael, poprzez zamiar i działanie, dopuszcza się ludobójstwa

Namibia domaga się dodatkowo zakończenia blokady Kuby i zniesienia sankcji wobec Zimbabwe. Mbumba podkreślił też potrzebę zapewnienia mieszkańcom Sahary Zachodniej prawa do samostanowienia.

Przewodniczący Rady Prezydenckiej Mohamed Younis A Menfi – Libia

Prezydent Libii opisał trudną sytuację kraju, który od dekady zmaga się z wojnami i zewnętrzną ingerencją. Podkreślił konieczność kompleksowego rozwiązania obejmującego kwestie polityczne, finansowe i bezpieczeństwa, które umożliwi przeprowadzenie wyborów oraz przywróci narodowi prawo do samostanowienia. 

Menfi potępił działania Izraela wobec Palestyńczyków i Libańczyków:

ludobójstwo i czystki etniczne popełnione przez izraelską okupację na narodzie palestyńskim i libańskim stanowią haniebne naruszenie prawa międzynarodowego

Podkreślił potrzebę utworzenia niepodległego państwa palestyńskiego ze stolicą w Jerozolimie.

W kwestii migracji i terroryzmu Libia, jako kraj tranzytowy, walczy z tymi problemami, pokonując Daesh (ISIS) dzięki poświęceniu swoich obywateli i armii. Menfi wezwał do jedności narodowej, kluczowej dla stabilności kraju, oraz podziękował sojusznikom za wsparcie w trudnych czasach.

Prezydent Luis Rodolfo Abinader Corona – Dominikana

Prezydent Corona, pochwalił postępy swojego kraju w redukcji ubóstwa, bezpieczeństwie energetycznym i publicznym, wskazując, że np. wskaźnik morderstw jest niższy niż średnia dla regionu. Zwrócił uwagę na potrzebę globalnego zarządzania, aby przeciwdziałać erozji demokracji, szczególnie w Ameryce Łacińskiej, gdzie poparcie dla autorytaryzmu rośnie z powodu korupcji i braku zaufania do instytucji.

Prezydent skrytykował brak przejrzystości w wyborach w Wenezueli, wzywając do publikacji wyników i weryfikacji przez bezstronne instytucje. Przypomniał o swojej reelekcji na drugą i ostatnią kadencję, oraz o reformie konstytucyjnej, mającej na celu ograniczenie liczby kadencji prezydenckich. Abinader podkreślił, że stabilność demokracji wymaga ochrony przed koncentracją władzy i prześladowaniem opozycji.

Na koniec dodał, kontekście kryzysu na Haiti, że Dominikana udziela znacznego wsparcia haitańskim imigrantom w zakresie zdrowia i edukacji, ale potrzebuje międzynarodowej pomocy:

Choć rozmieszczono 400 żołnierzy na Haiti, potrzeba co najmniej 1000, aby siły były skuteczne.

Prezydent Klaus Werner Iohannis – Rumunia

Prezydent Rumunii zaczął od tego, że dyplomacja jest kluczowym narzędziem w rozwiązywaniu konfliktów, szczególnie w obliczu wojny Rosji z Ukrainą, która wywołała największy kryzys bezpieczeństwa w Europie od dekad. Zobowiązał się do dalszego wsparcia Ukrainy oraz Mołdawii, która również została dotknięta wojną. Iohannis wezwał do globalnego wsparcia dla inicjatywy pokojowej prezydenta Zełenskiego opisując ją jako „jedyne podejście do zapewnienia sprawiedliwego i trwałego pokoju”. Ponadto wezwał do wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa w sprawie konfliktu izraelsko-palestyńskiego i wprowadzenia rozwiązania dwupaństwowego.

Zwrócił uwagę na zagrożenia związane ze zmianami klimatu i zachęcił do wzmocnienia współpracy międzynarodowej, aby osiągnąć cel „1,5°C”. Powiedział także o konieczności walki z dezinformacją i ekstremizmem oraz potrzebę wzmocnienia globalnych instytucji, które chronią prawa człowieka:

Technologia jest globalnym wzmacniaczem trendów i od nas zależy, czy przyczyni się do bardziej efektywnych i dostępnych usług publicznych

Iohannis podkreślił, że ONZ pozostaje niezastąpiona, ale wymaga reformy, aby lepiej stawić czoła współczesnym wyzwaniom. Zasugerował, aby RB była bardziej reprezentatywna i transparentna, oraz by młodzież i społeczeństwo obywatelskie miały większy wpływ na decyzje dotyczące ich przyszłości.

Prezydent Félix-Antoine Tshisekedi Tshilombo – DR Kongo

Prezydent Demokratycznej Republiki Konga podkreślił znaczenie multilateralizmu i globalnych reform w obliczu rosnących konfliktów i grabieży zasobów naturalnych. Wskazał, że młodzież jest kluczowa dla przyszłości Afryki, a inwestowanie w edukację i innowacje jest priorytetem. Zaapelował o międzynarodowe potępienie wspieranej przez Rwandę grupy M23 oraz o nałożenie sankcji na Rwandę i natychmiastowe wycofanie jej wojsk.

Zwrócił uwagę na związek między terroryzmem a nielegalną eksploatacją zasobów naturalnych, które napędzają konflikty we wschodnim regionie kraju. Wezwał ONZ do nałożenia sankcji na osoby odpowiedzialne za te działania. Mimo postępów, takich jak zapewnienie bezpłatnej edukacji dla 4 milionów dzieci, DR Kongo nie osiągnie SDG do 2030 r. z powodu utrzymujących się nierówności.

W kwestii równości płci, Tshisekedi zobowiązał się do zmiany mentalności i uchwalenia przepisów chroniących kobiety, podkreślając ich rosnącą obecność w rządzie, sądownictwie i parlamencie. Na koniec zaapelował o reformy RB ONZ, w tym o przyznanie Afryce dwóch stałych miejsc.

Prezydent Úmaro Sissoco Embaló – Gwinea Bissau

Prezydent Embaló, wezwał do reform globalnego zarządzania ekonomicznego i finansowego, aby były bardziej sprawiedliwe i inkluzywne, zwłaszcza dla Afryki. Podkreślił potrzebę reformy Rady Bezpieczeństwa ONZ, zgodnie z Konsensusem z Ezulwini, oraz reformy międzynarodowej architektury finansowej, aby promować integrację i rozwój kontynentu, zgodnie z Agendą 2063 Unii Afrykańskiej (UA). 

Mówiąc o postępach Gwinei Bissau, Embaló zaznaczył, że kraj odnotował wzrost gospodarczy dzięki polityce publicznej, przejrzystości i walce z korupcją. Podkreślił znaczenie przedsiębiorczości kobiet i młodzieży oraz inwestycji w infrastrukturę, które przywróciły zaufanie międzynarodowych instytucji finansowych. W kwestii polityki zagranicznej przypomniał o swoich wizytach w Rosji, Ukrainie, Izraelu i Palestynie oraz wezwał do zniesienia embarga nałożonego na Kubę.

Jako prezes African Leaders Malaria Alliance, Embaló podkreślił postępy w walce z malarią, ale zauważył, że sojusz będzie miał deficyt w wysokości 1,5 miliarda dolarów w ciągu najbliższych trzech lat. Wskazał, że globalne ocieplenie zwiększy zasięg malarii w Afryce, narażając kolejne 170 milionów ludzi. Na zakończenie potwierdził zaangażowanie Gwinei Bissau w międzynarodową współpracę i pokojowe rozwiązywanie konfliktów.

Prezydent José Maria Pereira Neves – Republika Zielonego Przylądka

Prezydent Republiki Zielonego Przylądka zaczął podobnie jak jego przedmówca. Podkreślił ciężar dla globalnej społeczności wynikający z licznych konfliktów zbrojnych, proponując dialog jako główne narzędzie ich rozwiązania a następnie podkreślił przywiązanie RZP do Agendy 2030 ONZ i Agendy 2063 UA

Jako Patron Dekady Sojuszu Nauk Oceanicznych ONZ, Neves podkreślił znaczenie ochrony oceanów i wezwał do zwiększenia wsparcia finansowego oraz technicznego dla zrównoważonego rozwoju. Wskazał na konieczność wzmacniania partnerstw między rządami, sektorem prywatnym i społeczeństwem obywatelskim, aby kraje Globalnego Południa nie zostały w tyle.

W roli Mistrza Unii Afrykańskiej ds. Dziedzictwa Kulturowego, Neves podkreślił potrzebę restytucji dóbr kultury, kluczowych dla tożsamości Afryki. Zapowiedział organizację spotkania w 2025 roku, poświęconego kreolskości atlantyckiej, wspierającego inicjatywy takie jak Slave Route Project.

Prezydent Iris Xiomara Castro Sarmiento – Honduras

Prezydent Sarmiento podkreśliła wyzwania związane z wprowadzaniem strukturalnych zmian gospodarczych, które mają na celu zwalczanie nierówności i zakończenie dominacji potężnych elit. Skrytykowała neoliberalną politykę, która osłabiły dostęp do usług publicznych i podważyły suwerenność kraju poprzez umowy o wolnym handlu. Wezwała do wzmacniania demokracji poprzez konsultacje społeczne i walkę z korupcją, podkreślając reformy, które poprawiły edukację, rolnictwo i zapewniły darmową energię dla 800 000 rodzin.

Castro zwróciła uwagę na znaczące inwestycje w infrastrukturę, w tym budowę szpitali, lotnisk i planowaną linię kolejową łączącą wybrzeża Atlantyku i Pacyfiku. Pochwaliła redukcję wskaźnika zabójstw i podkreśliła sukcesy w ochronie środowiska, w tym lasów i rzek.

Jako tymczasowa prezydent CELAC, Castro potępiła „ludobójstwo na narodzie palestyńskim” i zażądała zawieszenia broni w Libanie. Wyraziła poparcie dla Haiti, wezwała do zakończenia embarga na Kubę, a także apelowała o zniesienie blokad nałożonych na Nikaraguę i Wenezuelę.

Prezydent Joseph Nyuma Boakai – Liberia

Prezydent Liberii na początku zaproponował przemyślenie globalnego podejścia do pokoju i bezpieczeństwa w obliczu problemów takich jak chciwość, epidemia narkotykowa, pranie pieniędzy i zmiany klimatyczne. Liberia, realizując wizję „Liberia Rising” i skupiając się na potrzebach młodych, rozwija w ramach swojego rozwoju rolnictwo, infrastrukturę, edukację i zdrowie. Mimo postępów, ubóstwo i śmiertelność matek pozostają poważnymi wyzwaniami.

Mówił dalej, że Liberia osiągnęła demokratyczny sukces, pokojowo przekazując władzę, i kontynuuje rozwój kultury demokratycznej, przejrzystości i odpowiedzialności. Jednak kraj zmaga się z narastającym kryzysem narkotykowym, napędzanym przez międzynarodowe grupy przestępcze. Boakai zaapelował do społeczności międzynarodowej o współpracę w walce z tym problemem, który zagraża stabilności kraju.

Podkreślił inwestycje Liberii w niebieską i zieloną gospodarki oraz znaczenie zachowania jedności w ramach ECOWAS. Zadeklarował, że Liberia jest gotowa współpracować z ONZ i społecznością międzynarodową w realizacji SDG oraz budowaniu sprawiedliwego i pokojowego świata.

Prezydent Mokgweetsi Eric Keabetswe Masisi – Botswana

Prezydent Masisi potępił ataki na cywilów w Strefie Gazy i wyraził uznanie dla pracy UNRWA, podkreślając potrzebę ochrony tej agencji przed „obrzydliwymi” próbami defamacji. Dodał, że Botswana wspiera rozwiązanie dwupaństwowe oparte na granicach z 1967 r. dla pokoju na Bliskim Wschodzie. Masisi wezwał również do zakończenia wojny na Ukrainie, która „szaleje bez poszanowania jej integralności terytorialnej”.

Podkreślił, że w Afryce konflikty i terroryzm nadal są wyzwaniem i wymagają wsparcia operacji pokojowych prowadzonych przez Unię Afrykańską i ONZ. Zauważył, że wojny nie tylko niszczą wiele regionów, ale również zagrażają SDG. Pochwalił jednak postępy w redukcji śmiertelności dzieci, HIV i poprawie edukacji. Wskazał na konieczność polityki skupiającej się na najuboższych.

Odnosząc się do kryzysu klimatycznego, Masisi przypomniał, że kraje Afryki Południowej doświadczają susz i powodzi, które dotknęły 61 milionów ludzi. Wzywał do wsparcia finansowego w wysokości 5,5 miliarda dolarów na walkę ze skutkami El Niño oraz przypomniał krajom rozwiniętym o zobowiązaniach klimatycznych na 100 miliardów dolarów rocznie. Zwrócił uwagę na wyzwania śródlądowych krajów rozwijających się i zaprosił do udziału w nadchodzącej konferencji na ten temat w Botswanie.

Prezydent Emmanuel Macron – Francja

Prezydent  Macron rozpocząć oddania hołdu narodom Ameryki, Europy, Afryki, Azji i Oceanii za wyzwolenie spod nazistowskiego uścisku i przypomniał niedawne igrzyska paraolimpijskie i olimpijskie, „kiedy to tak bardzo pożądany rozejm olimpijski nie wszedł w życie”.

Podkreślił konieczność odbudowy zaufania między narodami i równej ochrony wszystkich cywilów, niezależnie od konfliktu, w którym uczestniczą. Wezwał do zaprzestania stosowania podwójnych standardów wobec ofiar, potępiając zarówno działania Rosji na Ukrainie, jak i trwającą wojnę w Strefie Gazy. Zaznaczył, że Izrael ma prawo do obrony przed Hamasem, ale trwające zbyt długo działania zbrojne w Gazie, które powodują tysiące ofiar cywilnych, są nieakceptowalne.

Zobowiązał się do wspierania rozwiązania dwupaństwowego, które zapewni Palestyńczykom niepodległe państwo. Mówiąc o Libanie, wezwał do zakończenia eskalacji konfliktu między Izraelem a Hezbollahem, apelując, aby Izrael powstrzymał się od rozszerzania działań zbrojnych na Liban. Dodał, że ci, którzy zginęli na Ukrainie w Strefie Gazy, w konfliktach w Sudanie lub Birmie są tak samo nieakceptowalnymi ofiarami.

W kwestii Afryki Macron przypomniał, że Francja wspierała kontynent w walce z terroryzmem, szczególnie w Sahelu, oraz podkreślił wspólne przeznaczenie Europy i Afryki. Odnosząc się do sztucznej inteligencji, wezwał do stworzenia globalnych, demokratycznych ram regulujących SI. Macron zakończył jako kolejny wzywając do reformy RB ONZ, dalece radykalniejszego niż poprzednie: apelował o stałe miejsce dla Niemiec, Japonii, Indii, Brazylii i dwóch państw afrykańskich.

Sesja popołudniowa (artykuł w budowie!)

Przewodniczący Prezydium Denis Bećirović – Bośnia i Hercegowina

Denis Bećirović rozpoczął czwartą sesję ZO ONZ obserwacją, że jego kraj, choć zniszczony przez wojnę, odbudował swoje instytucje i dąży do członkostwa w UE i NATO. Zauważył przy tym, że świat stoi w obliczu niesprawiedliwości, konfliktów i ubóstwa, pytając, dlaczego inwestuje się więcej w broń niż w walkę z tymi problemami:

Nadszedł czas, aby wszyscy zdali sobie sprawę, że ludzkie życie jest ważniejsze niż broń. W przeciwnym razie obawiam się, że wspólnie zmierzamy ku globalnej katastrofie

Prezydent potępił agresję Rosji na Ukrainę, nazywając ją naruszeniem Karty ONZ i prawa międzynarodowego, oraz skrytykował nieadekwatną odpowiedź na kryzysy Gazie, mówiąc o “całkowitej porażce zbiorowej ludzkości XXI wieku”. Przypomniał o tragicznym ludobójstwie w Srebrenicy, które nadal rzuca cień na Bośnię, i ostrzegł, że ideologie sprzyjające ludobójstwu ponownie zagrażają jego krajowi. Wyraził wdzięczność za ustanowienie 11 lipca Międzynarodowym Dniem Refleksji nad Ludobójstwem w Srebrenicy, co było “ważnym moralnym krokiem ONZ”.

Na koniec ostrzegł, że serbscy liderzy ponownie zagrażają suwerenności Bośni, a ich dążenia do powiększenia swojego państwa stanowią zagrożenie dla stabilności Bałkanów. Wskazał na niebezpieczną deklarację „Wszechserbskiego Zgromadzenia” z czerwca tego roku, która zagraża Porozumieniu z Dayton. Mimo wszystko, zakończył, jego kraj pozostaje zaangażowany w pokój, współpracę i solidarność.

Prezydent Alexander Stubb – Finlandia

Prezydent Stubb, podkreślił, że sukces jego kraju, który po II wojnie światowej stał się jednym z najbogatszych i najszczęśliwszych na świecie, jest ściśle związany z ONZ. Zauważył, że społeczność międzynarodowa stoi w obliczu rosnącej liczby konfliktów, przez co współpraca wielostronna jest teraz bardziej potrzebna niż kiedykolwiek.

Stubb potępił agresję Rosji na Ukrainę, apelując do prezydenta Putina o zakończenie wojny. W odniesieniu do Palestyny i Izraela, wskazał, że pokój leży w interesie obu stron, a międzynarodowe wysiłki mediacyjne muszą być bardziej zrównoważone i skoncentrowane na długoterminowych rozwiązaniach. Zwrócił uwagę, że w Gazie zginęło ponad 10 000 dzieci, a porwania dzieci na Ukrainie to zbrodnicza broń wojenna rosyjskiej armii.

Propozycja reformy ONZ Finlandii obejmuje rozszerzenie stałych miejsc w Radzie Bezpieczeństwa o pięciu nowych członków z Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej, zniesienie prawa weta oraz zawieszanie praw głosu dla krajów naruszających Kartę ONZ. Stubb zakończył wystąpienie cytując słowa byłego prezydenta Finlandii Marttiego Ahtisaariego: 

Pokój jest kwestią woli

Prezydent Mohamed Irfaan Ali – Gujana

Prezydent Gujany na wstępie zapytał, co powstrzymuje państwa przed zakończeniem wojen, reformą RB i rozwiązaniem kryzysów klimatycznych, żywnościowych i energetycznych. Zwrócił uwagę na niedotrzymane obietnice klimatyczne i podkreślił, że Gujana, z ogromnymi lasami tropikalnymi i niskim wskaźnikiem wylesiania, jest liderem w ochronie środowiska. Zaznaczył, że jego kraj promuje działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym włączanie kobiet i młodych ludzi do agrobiznesu.

Wyraził zaniepokojenie globalnymi konfliktami, w tym naruszeniem suwerenności Ukrainy, trwającą wojną w Sudanie oraz sytuacją kobiet w Afganistanie. Zwrócił także uwagę na zaangażowanie CARICOM w pomoc Haiti w przywróceniu pokoju i demokracji. Wyraził “największe zaniepokojenie” trwającą wojną w Strefie Gazy, potępiając ataki Hamasu, ale także krytykując „zbiorową karę” wobec palestyńskiej ludności:

Prawo do samoobrony jest wykorzystywane jako broń masowej eksterminacji, podsycając uzasadnione obawy przed ludobójstwem. Żadne państwo nie powinno czuć się komfortowo i bezpiecznie, gdy takie okrucieństwa są bezkarne.

Ali zaapelował także o zniesienie embarga na Kubę. Podkreślił, że spór graniczny między Gujaną a Wenezuelą został rozstrzygnięty w 1899 r., a niedawne działania Wenezueli są naruszeniem tej decyzji. Wyraził nadzieję, że Caracas zaakceptuje werdykt Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) i wezwał ONZ do skuteczniejszego działania jako strażnika pokoju i zrównoważonego rozwoju.

Prezydent José Raúl Mulino Quintero – Panama

Prezydent Quintero zwrócił uwagę na ogromny problem nielegalnej migracji przez Darien Gap, która dotyka Panamę ze względu na jej strategiczne położenie geograficzne. Podkreślił, że setki tysięcy migrantów, uciekających przed trudnymi warunkami ekonomicznymi i politycznymi, przekraczają kraj, co powoduje znaczne koszty społeczne, ludzkie i środowiskowe. Panama, choć dumnie pełni rolę w globalnym handlu, nie może samodzielnie radzić sobie z tym kryzysem i wzywa społeczność międzynarodową do konkretnych działań oraz wsparcia w tej kwestii.

Prezydent zwrócił uwagę na niestabilność polityczną jako jedną z głównych przyczyn migracji, wskazując Wenezuelę jako przykład kraju, z którego uciekło prawie 8 milionów obywateli. Podkreślił, że reżim w Wenezueli nie uzna swojej porażki, i wezwał do zdecydowanych działań międzynarodowych przeciwko niedemokratycznym reżimom. Jednocześnie wyraził sprzeciw wobec umieszczenia Panamy na listach krajów razem z tyraniami, podkreślając działania Panamy na rzecz reform demokratycznych. Dodał:

To paradoks, ale narody, które akceptują umieszczenie Panamy na tych listach, korzystają z naszego kanału, uczestniczą w przetargach publicznych, czerpią zyski z płatnych konsultacji i lobbują na rzecz swoich firm, aby wygrywać kontrakty w naszym kraju.

Zapowiedział, że Panama będzie walczyć z tym afrontem i wykluczy firmy z krajów, które wspierają te listy, z uczestnictwa w przetargach międzynarodowych.

Prezydent Faure Essozimna Gnassingbé – Togo

Prezydent Gnassingbe mówiąc, że świat stoi w obliczu poważnych wyzwań i konieczne jest dostosowanie się do nowych realiów, zaapelował o inkluzywny model współpracy międzynarodowej, w którym Afryka odegra rolę strategicznego partnera. Togo skupia się na zrównoważonym rozwoju, który wymaga inwestycji w edukację, opiekę zdrowotną oraz walkę z wykluczeniem cyfrowym i nierównościami płciowymi.

Podkreślił, że Afryka, choć ma minimalny wkład w zmiany klimatyczne, jest szczególnie narażona na ich skutki, co prowadzi do kryzysu żywnościowego i potencjalnych masowych migracji. Zasugerował nowy model współpracy, który będzie bardziej sprawiedliwy i pełen szacunku dla państw afrykańskich, podkreślając, że Afryka zasługuje na większą uwagę i rolę na arenie międzynarodowej.

Wezwał do poszanowania godności człowieka oraz lokalnych specjalistów i wiedzy w rozwiązywaniu problemów międzynarodowych. Zaznaczył, że międzynarodowa pomoc często nie odpowiada lokalnym potrzebom i możliwościom, dlatego niezbędne jest bardziej ukierunkowane podejście:

Togo i Afryka są gotowe odegrać swoją rolę na świecie, ale Afryka musi być traktowana z szacunkiem, aby wspólnie budować świat w harmonii ze sobą i z planetą.

Prezydent Bassírou Diomaye Diakhar Faye – Senegal

Prezydent Senegalu również zwrócił uwagę na rosnące nierówności, konflikty i kryzys klimatyczny, które pogłębiają globalną niestabilność. Zasady Karty Narodów Zjednoczonych są, według niego, coraz częściej ignorowane, a RB pozostaje bezczynna wobec tragedii, takich jak w regionie Sahelu, gdzie terroryzm niszczy życie milionów ludzi. Wezwał do reformy tej instytucji i przypomniał o konieczności rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego, zwracając uwagę na długotrwałe cierpienia Palestyńczyków:

Pokój to nie tylko brak wojny; pokój to także możliwość godnego życia każdej istoty ludzkiej

Wobec 750 milionów głodujących ludzi, zaapelował o reformy w MFW i Banku Światowym, aby stały się bardziej inkluzywne i sprawiedliwe. Zwrócił uwagę, że obecny system gospodarczy utrwala nierówności i pogłębia cierpienia wielu narodów.

Kończąc dodał, że Afryka zasługuje na bardziej znaczącą rolę w międzynarodowych instytucjach. Wskazał na potrzebę globalnego finansowania transformacji energetycznej oraz większego zaangażowania krajów rozwiniętych w walkę ze zmianami klimatu, które szczególnie dotykają Afrykę, mimo że to nie ona jest głównym winowajcą emisji gazów cieplarnianych.

Prezydent Sylvanie Burton – Dominika

Prezydent Burton podkreśliła, że zmiany klimatyczne stanowią codzienną rzeczywistość dla jej kraju i wielu małych państw wyspiarskich. Przypomniała, jak burze tropikalne zniszczyły PKB Dominiki w 2015 i 2017 roku oraz podkreśliła pilną potrzebę działań, aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C. Burton wezwała kraje uprzemysłowione do dotrzymania zobowiązań dotyczących emisji i finansowania odporności klimatycznej, podkreślając, że odpowiedzialność za destrukcyjne praktyki spoczywa na krajach o wysokiej emisji.

Odnosząc się do sytuacji w Haiti, przypomniała o historycznym wkładzie tego kraju w walkę o wolność, a także o strategicznym wsparciu Kenii i innych państw w próbach stabilizacji:

Bohaterskie poświęcenie haitańskiej krwi, które otworzyło drzwi do wyzwolenia tak wielu naszych krajów (…) zasługują na nic innego, jak na obfity pokój i dobrobyt wspaniałego ludu

 Wyraziła wdzięczność USA i Kanadzie za pomoc, i podkreśliła, że Haiti zasługuje na pomoc. Wzywała także do zniesienia embarga wobec Kuby oraz sankcji nałożonych na Wenezuelę, wskazując, że powodują one niepotrzebne cierpienia i powinny zostać zakończone.

Na zakończenie prezydent przypomniała o harmonijnym życiu przodków Kalinago z naturą i podkreśliła, że społeczność międzynarodowa powinna czerpać inspirację z ich modelu życia opartego na spójności społecznej i harmonii z przyrodą.

Prezydent Hilda Heine – Wyspy Marshalla

Prezydent Wysp Marshalla początkowo podkreśliła, że społeczność międzynarodowa zawodzi w zakresie ochrony praw człowieka i podstawowych wolności. Zwróciła uwagę na potrzebę zrównoważonego zarządzania oceanami i ostrzegła przed zagrożeniami dla gospodarki i różnorodności biologicznej jej kraju, takimi jak nielegalne połowy i wzrost poziomu morza. Wezwała do ostrożnego podejścia do wydobycia na pełnym morzu, dopóki nie zostaną wypracowane wiążące środki ochrony środowiska, a także zaapelowała o międzynarodowe wsparcie w walce z konsekwencjami zmian klimatycznych, które mogą wymazać jej kraj z mapy.

Przechodząc do kolejnej kwestii, Heine przypomniała, że jej kraj doświadczył 67 testów nuklearnych, co pozostawiło trwałe skutki zdrowotne i środowiskowe. Zwróciła się do społeczności międzynarodowej o formalne przeprosiny w formie rezolucji. Taki ruch mógłby jej zdaniem rozpocząć proces przywracania wiary w intencje ONZ:

Nie wybraliśmy tego losu nuklearnego — został wybrany za nas

Potępiła rosyjską agresję na Ukrainę i podkreśliła znaczenie praw człowieka w Zachodniej Papui. Wezwała do uznania wysiłków Tajwanu w realizacji SDG, stwierdzając, że kraj ten powinien mieć prawo do uczestnictwa w ONZ i nie może być wykluczany na podstawie rezolucji z 1971 r.

Premier Irakli Kobakhidze – Gruzja

Premier Gruzji oznajmił, że kraj ten podjął odważne kroki, aby stać się pokojowym, stabilnym i rozwiniętym narodem. Mimo trwającej wojny na Ukrainie, Gruzja popiera suwerenność i integralność terytorialną Ukrainy. Gruzja dąży do przekształcenia Kaukazu Południowego w region stabilności i współpracy, promując proces pokojowy między Armenią a Azerbejdżanem:

Byliśmy i jesteśmy gotowi zapewnić regionalny format współpracy, który będzie wspierał współpracę i budowanie zaufania między krajami, aby upewnić się, że różnice pozostaną w przeszłości

Kobakhidze zaakcentował strategiczne położenie Gruzji jako mostu między Europą a Azją, czyniące kraj kluczowym węzłem tranzytowym dla energii i towarów, a rozwój portu Anaklia dodatkowo zwiększa tę rolę.

Mimo wyzwań zewnętrznych, gospodarka Gruzji rozwija się dynamicznie, osiągając średni roczny wzrost na poziomie 9,7% od 2021 roku. Zatrudnienie wzrosło, a bezrobocie spadło do 13% w 2024 roku. Gruzja, mówił dalej, zdobywa wysokie miejsca w międzynarodowych rankingach dotyczących kontroli korupcji i praworządności, a także utrzymuje niski poziom przestępczości. Dodał, że Gruzja mimo rosyjskiej okupacji na 20% jej terytorium, dąży do stworzenia lepszej przyszłości dla swoich obywateli, rozwijając kraj i zapewniając bezpieczeństwo.

Zwracając się do mieszkańców Abchazji i Cchinwali, premier wyraził nadzieję na zjednoczenie kraju i zaprosił ich do wspólnego życia w rozwiniętej Gruzji. Kraj, zaznaczył jest zdeterminowany, aby kontynuować swój rozwój i osiągnąć członkostwo w Unii Europejskiej do 2030 roku.

Szef Rządu Pedro Sánchez Pérez-Castejón – Hiszpania

Hiszpański szef rządu na początku potwierdził wsparcie dla międzynarodowych mechanizmów odpowiedzialności, takich jak MTS i Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK). Podkreślił, że Hiszpania stosuje to samo podejście wobec konfliktów na Ukrainie, w Strefie Gazy oraz w innych regionach i wezwał do poparcia ukraińskiej Formuły Pokoju i zobowiązał się do zwiększenia pomocy humanitarnej oraz wsparcia odbudowy Ukrainy. Zwracając uwagę na pogarszającą się sytuację w Palestynie i Libanie, podkreślił znaczenie UNRWA oraz rolę Hiszpanii w wspieraniu rozwiązania dwupaństwowego.

Podkreślił globalne wyzwania związane z kryzysem demokracji, rosnącą nieufnością do instytucji oraz rozprzestrzenianiem się kłamstw i nienawiści. Sánchez zaznaczył, że demokracja walczy o przetrwanie i wymaga wewnętrznego odmłodzenia poprzez zwiększenie przejrzystości, rozliczalności oraz przywrócenie poczucia przynależności obywateli. Wezwał do działań mających na celu rozwiązanie kryzysu klimatycznego, wzywając do eliminacji paliw kopalnych i inwestycji w energię odnawialną. 

Jak zaznaczył, ponad połowa energii elektrycznej w Hiszpanii w 2022 r. pochodziła ze źródeł odnawialnych, co pokazuje, że postęp zgodny z ekologią jest możliwy. Prezydent Hiszpanii zaapelował o patrzenie w przyszłość bez strachu i z nadzieją, wyrażając wiarę w to, że nauka dostarcza rozwiązań do walki z kryzysem klimatycznym.

Premier Allah Maye Halina – Czad

Premier Czadu w swojej mowie wskazał, że pokój pozostaje poważnym wyzwaniem, szczególnie w Sahelu, gdzie brak globalnej woli do walki z terroryzmem zagraża całej Afryce. Wezwał społeczność międzynarodową do zwiększenia współpracy i wypełnienia zobowiązań klimatycznych, wskazując, że Czad zmaga się z pustynnieniem, suszą i powodziami, które zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu.

Zauważył, że jego kraj pracuje nad poprawą dostępu do edukacji, wody, opieki zdrowotnej i energii, podkreślając, że młodzież — 65% populacji — to największe bogactwo kraju. Wezwał ONZ do wsparcia młodych ludzi, by zapobiec ich radykalizacji.

Premier dodał także, że Czad przyjmuje ponad 2 miliony uchodźców, co stanowi 15% populacji kraju, co pogarsza kryzys humanitarny związany z napływem sudańskich uchodźców. Podkreślił przy tym, że kryzys w Sudanie można rozwiązać jedynie dialogiem, a nie siłą. Zaapelował dodatkowo o przezwyciężenie politycznego impasu w Libii.

Premier Halina wyraził na koniec zaniepokojenie konfliktami globalnymi, takimi jak wojna na Ukrainie oraz konflikt izraelsko-palestyński. Potwierdził zaangażowanie Czadu na rzecz rozwiązania dwupaństwowego dla Palestyny i jako kolejny wezwał do zniesienia embarga na Kubę:

Świat nie może pozostać obojętny, z czystym sumieniem, biorąc pod uwagę przerażające obrazy, które widzimy nadchodzące z Gazy

Podkreślił także potrzebę reformy RB ONZ, zaznaczając, że Afryka domaga się naprawienia historycznej niesprawiedliwości.

Minister Spraw Zagranicznych Péter Szijjártó – Węgry

MSZ Węgier na wstępie podkreślił że świat doświadcza epoki zagrożenia, a wojna powraca do Europy. Odnosząc się do agresji Rosji na Ukrainę, położył nacisk na fakt, że Węgry “płacą cenę wojny, która nie jest naszą wojną”. Wskazał na pilną potrzebę osiągnięcia pokoju, argumentując, że dostarczanie broni jedynie przedłuża konflikt, zwiększając liczbę ofiar i zniszczeń. Jego zdaniem prawdziwym rozwiązaniem jest natychmiastowe zawieszenie broni i rozpoczęcie rozmów pokojowych, choć przyznał, że to trudne do zrealizowania.

Szijjártó wyraził obawy związane z możliwością użycia broni jądrowej i ponownie wezwał do dyplomatycznych rozwiązań. Podkreślił, że dyplomacja to zdolność rozmowy z tymi, z którymi się nie zgadzamy, i odrzucił wszelkie próby ograniczania dialogu. Zaznaczył, że ONZ została stworzona do prowadzenia takich właśnie rozmów Skrytykował RB:

Nie jest odpowiedzialne, że pięć wielkich mocarstw nie jest gotowych do rozmów ze sobą, stwarzając poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa świata i możliwe ponowne rozbicie na bloki

Minister zauważył, że globalna polityka musi powrócić do wzajemnego szacunku, dialogu i dyplomacji. Węgry są gotowe wspierać procesy pokojowe i omawiać plany pokojowe. Krytykował “bezużyteczne” sankcje gospodarcze wobec Rosji jako nieskuteczne i zwrócił uwagę na inne zagrożenia dla regionu, takie jak nielegalna migracja i zobowiązał swój kraj do kontynuowania walki z nią, aby chronić bezpieczeństwo Europy.

Minister Spraw Zagranicznych Bakhtiyor Saidov – Uzbekistan

Minister Saidov z Uzbekistanu wrócił się do ZO mówiąc, że rozwiązywanie globalnych problemów na poziomie krajowym ma kluczowe znaczenie dla stabilności i dobrobytu. Jak twierdzi, polityka Uzbekistanu, w ramach strategii „Uzbekistan — 2030”, skupia się na realizacji SDG, co zaowocowało znaczną redukcją ubóstwa, wzrostem dostępu do edukacji oraz równością płci. Kraj odnotował podwojenie PKB i czterokrotny spadek ubóstwa w ciągu ostatnich 10 lat. Jego zdaniem jednak wyzwaniom współczesnym nie można sprostać bez reformy międzynarodowego systemu finansowego.

Mówiąc o zmianach klimatycznych zwrócił uwagę na zagrożenia, z jakimi zmaga się Azja Środkowa, w tym spadek zasobów wodnych o połowę w ciągu ostatnich dekad. Zaapelował o rozszerzenie projektów związanych z Morzem Aralskim oraz wzmocnienie współpracy międzynarodowej w celu przeciwdziałania skutkom zmiany klimatu.

Wzmacnianie pozycji młodzieży i kobiet, jak mówił, jest kluczowym elementem polityki Uzbekistanu. Ponad połowa populacji kraju to osoby poniżej 30. roku życia, co czyni politykę młodzieżową szczególnie istotną. Kraj wdraża Strategię Młodzieży ONZ, jednak niepokoi rosnąca radykalizacja młodych ludzi. Uzbekistan współpracuje w walce z terroryzmem z państwami Azji Środkowej:

W walce z tym złem nie powinno być miejsca na wybiórcze podejścia i podwójne standardy

Region ten zostaje priorytetem w polityce Uzbekistanu. Aby przeciwdziałać wysokim kosztom transportu do najbliższych portów morskich, koncentruje się na łączeniu się z głównymi rynkami globalnymi i ożywieniu Wielkiego Jedwabnego Szlaku. Uzbekistan, dodał, prowadzi również pragmatyczną politykę wobec Afganistanu, który jest integralną częścią Azji Środkowej, przyczyniając się do jego odbudowy gospodarczej i rozwoju infrastruktury transportowej i energetycznej. Kończąc zaznaczył, że to wszystko byłoby niemożliwe bez ONZ i dobrej woli sąsiadujących ze sobą regionów.

Minister z Nadania Ludu do Spraw Zagranicznych Yvan Gil Pinto – Wenezuela

Wenezuelski reprezentant powiedział, że świat słyszy dwie narracje: jedną od oligarchów, na czele z USA, a drugą od ludzi walczących o suwerenność. Zauważył, że biała supremacja, rasizm i ksenofobia zostały znormalizowane przy wsparciu międzynarodowych mediów i sieci społecznościowych, a imperializm próbuje fabrykować konflikty. Mówił o współudziale USA i Unii Europejskiej (UE) w bombardowaniu Gazy oraz ich zamiary destabilizacji Iranu i Libanu. Potępił działania Izraela, określając go jako „maszynę śmierci”, oraz ostrzegł przed rozszerzeniem wojny na Europę i zagrożeniem ze strony NATO dla Ameryki Południowej.

Gil Pinto podkreślił, że Wenezuela wspiera pełne członkostwo Palestyny w ONZ, a także wezwał do przywrócenia suwerenności nad archipelagiem Czagos i wyspami Malwiny. Oskarżył Zjednoczone Królestwo o grabież Guayana Esequiba i zaznaczył, że Wenezuelczycy w grudniu 2023 r. udzielili rządowi mandatu do odzyskania tego terytorium ze względu na “zagrożenie militarne ze strony USA i Gujany”. Wezwał do zniesienia sankcji nałożonych przez USA i UE “które są egzekwowane wobec ponad 1/3 ludzkości, w tym 30 milionów Wenezuelczyków”

Podkreślił, że wenezuelski prezydent Nicolás Maduro został wybrany na kolejną kadencję, a po wyborach pojawiły się plany spisku wspierane przez najemników ze USA i UE. Skrytykował negocjacje z USA, które miały miejsce w Doha, jako dowód na to, że “imperialiści” nie dotrzymują słowa. Na koniec opowiadał, że Wenezuela cieszy się pokojem i wzrostem gospodarczym i zapowiedział zjednoczenie Globalnego Południa w celu stworzenia świata pokoju i dobrobytu, wolnego od hegemonii.

Minister Spraw Zagranicznych i Handlu Międzynarodowego Frederick Makamure Shava – Zimbabwe

Minister Shava, zaczął od tego, że zmiana klimatu jest wspólnym wyzwaniem, wymagającym zbiorowego działania. Podobnie jak mówiący wcześniej prezydent Botswany, zaznaczył, że El Niño spowodował niedobory żywności w regionie Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej (SADC), którego liderzy wezwali do międzynarodowego wsparcia w wysokości 5,8 miliarda dolarów.

Kontynuował, mówiąc, że Zimbabwe stawia na wzrost gospodarczy i transformację społeczną, inwestując w infrastrukturę, edukację i rolnictwo, aby zapewnić inkluzywny dobrobyt. Model rolny kraju wspiera bezpieczeństwo żywnościowe, dostęp do wody i energię odnawialną, a polityka społeczna zmniejsza ubóstwo i wzmacnia pozycję kobiet i młodzieży – jak mówił dalej.

Skarżył się na zachodnie sankcje, które negatywnie wpływają na te wysiłki, i wezwał do ich natychmiastowego zniesienia, podobnie jak do zakończenia embarga na Kubę. Zobowiązał się również do wspierania samostanowienia Palestyny i Sahary Zachodniej, wzywając RB do działania na rzecz ochrony cywilów i sprawiedliwego pokoju. Jak dodał, SADC już pracuje nad zapewnieniem bezpieczeństwa w regionach Konga i Mozambiku.

Na koniec podkreślił potrzebę reformy RB i międzynarodowego systemu finansowego, który niesprawiedliwie dotyka kraje rozwijające się. Zimbabwe popiera afrykański apel o dwa stałe miejsca w Radzie z prawem weta oraz wzywa do globalnych ram zarządzania technologią, aby chronić przed jej negatywnymi skutkami.

Minister Spraw Zagranicznych i Międzynarodowej Współpracy Ramadhan Abdalla Mohammed Goc – Sudan Południowy

MSZ Sudanu Południowego wskazał, że pomimo postępów jego kraju w dążeniu do pokoju, niedobór zasobów pozostaje kluczowym wyzwaniem dla pełnej realizacji porozumienia. Zobowiązanie wszystkich stron do odłożenia wyborów o 24 miesiące ma na celu wzmocnienie instytucji i mechanizmów bezpieczeństwa. Wezwał społeczność międzynarodową do wsparcia finansowego i technicznego, aby zapewnić realizację planu transformacji.

Zwrócił uwagę na skutki konfliktu w Sudanie, w wyniku którego 800 000 uchodźców uciekło do Sudanu Południowego, oraz zaapelował o większe wsparcie globalne. Ubolewał nad istniejącymi sankcjami RB i embargiem na broń nałożonymi na jego kraj, pomimo jego i UA apelu o ich zniesienie celem możliwości poprawy stabilności i zamożności regionu:

Jako kraj, doświadczyliśmy względnego pokoju i stabilności przez ostatnie sześć lat, a ciągłe nakładanie tych środków karnych nie odzwierciedla postępu, jaki poczyniliśmy do tej pory

Minister również podkreślił wpływ zmiany klimatu na Afrykę, wzywając kraje rozwinięte do zwiększenia finansowania działań adaptacyjnych i łagodzących. Przedstawił priorytety rządu Sudanu Południowego, w tym włączenie kobiet i młodzieży, dostępność opieki zdrowotnej i transformację edukacji.

W końcu minister zaapelował o rozszerzającą reformę RB, aby lepiej odpowiadała globalnym realiom i uwzględniała obawy Afryki.

Minister Spraw Zagranicznych Celinda Sosa Lunda – Boliwia

Minister Lunda otwierając ostatnią mowę tego dnia powiedziała:

globalna gospodarka jest zdominowana przez nielicznych, podczas gdy miliony ludzi walczą o podstawowe zasoby

Wskazała na ogromne środki wydawane na zbrojenia przy jednoczesnym braku dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej, żywności i wody. Podkreśliła, że kryzys klimatyczny zagraża ludzkości, niszcząc ekosystemy i zwiększając częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Wezwała następnie do reformy globalnych instytucji, w tym RB, aby były bardziej demokratyczne i reprezentatywne, a globalne decyzje odzwierciedlały różnorodność i „różne potrzeby i wizje” także krajów rozwijających się.

Mówiąc dalej, Lunda wyraziła boliwijskie poparcie dla Palestyny i jej członkostwa w ONZ:

Pokoju i bezpieczeństwa w Palestynie nie osiągniemy bez prawdziwego zaangażowania w prawa człowieka i zakończenie ludobójstwa

Odniosła się również do trwającego sporu w MTS pomiędzy jej krajem a Chile, dotyczącego dostępu do Oceanu Spokojnego, wyrażając gotowość do dialogu w tej sprawie. Mówiąc o klimacie zauważyła, że istnieje potrzeba uznania wiedzy rdzennej ludności w walce ze zmianami klimatu, podkreślając, że ich podejście do harmonii z naturą może wesprzeć nowy model rozwoju.

Na koniec wezwała do walki z patriarchatem i “zakończenia nierówności płci i ucisku naszych sióstr”, podkreślając potrzebę “dekolonizacji społecznych relacji”. Wyraziła też zaniepokojenie próbami destabilizacji demokratycznie wybranego rządu Boliwii, ale zapewniła, że kraj pozostanie stanowczy dzięki międzynarodowemu wsparciu.

Tymi słowami Minister Lunda zakończyła środowe posiedzenie 79. Zgromadzenia Ogólnego ONZ.