Gruzińskie Marzenie przeszło od początkowo stonowanego stanowiska do Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) do przyjęcia modelu rozwoju ChRL, formalizując więzi poprzez strategiczne partnerstwo podpisane w 2023 r. Dwustronny handel i inwestycje ChRL w Gruzji wzrosły (do czego przyczyniła się umowa o wolnym handlu), projekty infrastrukturalne oraz wzrost liczby rejestracji firm z ChRL i turystyki.
Nastroje pro-chińskie są forsowane w Gruzji poprzez prorządowe media, sieci społecznościowe i inicjatywy edukacyjne. Gruzińskie instytucje kupują technologię ChRL, co wzbudziło obawy dotyczące cyberbezpieczeństwa, ponieważ część technologii podlega regulacjom na mocy ustawy o wywiadzie narodowym ChRL.
Tbilisi kieruje relacje z Waszyngtonem i Brukselą na bok, aby osiągnąć sukces w relacjach z Pekinem. 18 marca prezydent Gruzji Micheil Kawelaszwili spotkał się z ambasadorem Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) w Gruzji w celu omówienia strategicznego partnerstwa między oboma krajami. Prezydent Gruzji zaznaczył, że wolny handel, strategiczne partnerstwo i ruch bezwizowy przyczyniają się do dalszego rozwoju stosunków gruzińsko-chińskich, zacieśniania kontaktów międzyludzkich, więzi biznesowych i współpracy gospodarczej. Rządząca w Gruzji partia Gruzińskie Marzenie już trzecią kadencję parlamentarną poparła model rozwoju ChRL, mimo że w 2012 r. doszła do władzy z niemal z odwrotnymi nastrojami.
Rośnie gospodarcza i handlowa obecność Pekinu w Gruzji
Od czasu podpisania przez Gruzję w 2023 r. memorandum o strategicznym partnerstwie politycznym i gospodarczym z Chińską Republiką Ludową (ChRL), wpływ Pekinu na partię rządzącą w Gruzji stał się zauważalny. Po dojściu do władzy w 2012 r. Gruzińskie Marzenie wykazało gospodarcze zainteresowanie współpracą z ChRL. Gruzja stała się pierwszym krajem w regionie, który w 2017 r. podpisał umowę o wolnym handlu z ChRL, a dokument wszedł w życie w 2018 r.. Przyczyniło się to do znacznego wzrostu liczby rejestracji przedsiębiorstw z ChRL w Gruzji. W latach 2012-2024 w Gruzji zarejestrowano 1 893 firmy z ChRL. Tylko w 2024 r. w Gruzji zarejestrowano 291 nowych firm z ChRL. Pod rządami poprzednich ekip, od 1995 do 2012 roku, w Gruzji zarejestrowanych było zaledwie 451 firm założonych przez obywateli ChRL. W latach 2013 i 2024 ChRL zainwestowała w Gruzji ok. 655 mln USD, czyli pięciokrotnie więcej niż za poprzedniego rządu Gruzji (2003–2012), kiedy zainwestowano zaledwie 132 mln USD.
Pod rządami Gruzińskiego Marzenia obroty towarowe między oboma krajami wzrosły prawie trzykrotnie. W 2012 r. całkowity obrót towarami wyniósł 640 mln USD, z czego 26 mln USD przypadło na eksport, a 614 mln USD na import. Do 2024 r. liczba ta wzrosła do 1,916 mld USD, z czego 303 mln USD w eksporcie i 1,613 mld USD w imporcie. Od 2024 roku w Gruzji obserwuje się umiarkowany wzrost zainteresowania obywateli ChRL krajowym rynkiem nieruchomości. W szczególności, jak tłumaczą lokalni eksperci od nieruchomości, wśród obcokrajowców największe zainteresowanie gruzińskimi nieruchomościami pochodzi od Rosjan i Białorusinów, a rosnące zainteresowanie pojawiło się ze strony chińskich inwestorów.
Według Gruzińskiej Narodowej Administracji Turystyki w 2024 roku w Gruzji odnotowano rekordową liczbę 88 583 turystów z ChRL. W 2012 roku odwiedziło ich 12 razy mniej (7 633). Gwałtowny wzrost liczby turystów z ChRL wynika przede wszystkim ze zniesienia reżimu wizowego dla obywateli ChRL, a także intensyfikacji bezpośredniego ruchu lotniczego między oboma krajami od 2023 r. Stosunki między Gruzją a ChRL zostały jeszcze bardziej wzmocnione poprzez ustanowienie nowych wspólnych organizacji. W styczniu w Tbilisi powstało Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej Gruzińsko-Chińskiej (GCRC). Celem GCRC jest ustanowienie nowych partnerstw między gruzińskimi i chińskimi organizacjami biznesowymi. Wcześniej powstało także Stowarzyszenie Przyjaźni Gruzińsko-Chińskiej oraz Gruzińsko-Chińskie Centrum Rozwoju Gospodarczego i Kulturalnego.
Infrastruktura i partnerstwo strategiczne
Na zlecenie rządu Gruzińskiego Marzenia firmy z ChRL zrealizowały duże projekty infrastrukturalne o wartości setek milionów dolarów. W Gruzji aktywnie działa obecnie kilka dużych przedsiębiorstw państwowych z ChRL. Firmy te budują drogi i tunele o strategicznym znaczeniu dla Gruzji, w tym jedyną autostradę łączącą wschodnią i zachodnią Gruzję. Na przykład latem 2024 roku otwarto 1800-metrowy tunel Rikoti, który został zbudowany przez chińskie firmy. Miejscowa ludność wyraziła niezadowolenie z jakości tego tunelu, uznając go za niebezpieczny.
Podpisanie Partnerstwa Strategicznego między ChRL a Gruzją w 2023 r. oznaczało przejście od współpracy w dużej mierze gospodarczej do szerszego zbliżenia politycznego. Działo się to równolegle z pogarszaniem się stosunków z Zachodem. Podpisując strategiczne partnerstwo z geopolitycznym rywalem Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej, Tbilisi wysłało Zachodowi jasny sygnał polityczny, że odtąd będzie się przyjaźnić nie tylko z Zachodem, ale także ze Wschodem. Tekst umowy o partnerstwie zakłada odejście od wartości liberalnych i uznanie postrzeganej wyższości systemu politycznego i gospodarczego ChRL. W szczególności w porozumieniu czytamy: „Gruzja uważa, że chińska modernizacja oferuje ludzkości nową drogę i nową opcję osiągnięcia modernizacji” Dodatkowo umowa umożliwia ruch bezwizowy i bezpośrednie loty dla Gruzinów do ChRL.
Zbliżenie z ChRL stało się dla Gruzińskiego Marzenia okazją do porównania strategicznego partnerstwa Gruzji z ChRL do strategicznego partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi. W 2024 r. premier Gruzji Irakli Kobachidze skrytykował Stany Zjednoczone za to, że nie wprowadziły ruchu bezwizowego dla obywateli Gruzji. Skrytykował również brak bezpośrednich podróży lotniczych ze Stanów Zjednoczonych do Gruzji. Gruzińskie Marzenie rozpoczęło zakrojoną na szeroką skalę kampanię propagandową w lokalnych mediach prorządowych, której celem jest przekonanie obywateli Gruzji, z których zdecydowana większość jest prozachodnia, o korzyściach płynących z przyjaźni ChRL i Gruzji.
Od kilku lat Gruzińskie Marzenie aktywnie promuje model gospodarczy i polityczny ChRL jako alternatywę dla liberalnego zachodniego modelu władzy. Propaganda Gruzińskiego Marzenia rozpoczęła kampanię mającą na celu kształtowanie wizerunku ChRL jako kraju o starożytnej cywilizacji i przyjaznego Gruzji wiarygodnego partnera, który może zastąpić Unię Europejską jako strategicznego sojusznika Gruzji, a jednocześnie nazywając prezydenta ChRL Xi Jinpinga światowym liderem. Gruzińskie Marzenie aktywnie wykorzystuje prorosyjskie i ultraprawicowe ugrupowania a także indywidualne osoby publiczne, do popularyzacji ChRL wśród ludności gruzińskiej.
Edukacja, kultura i bezpieczeństwo
Liderzy w gruzińskiej elicie rządzącej również aktywnie rozpowszechniają przekaz, że ChRL pomoże Gruzji w przywróceniu integralności terytorialnej. Na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ w 2024 r. ChRL nie wzięła jednak udziału w głosowaniu nad poparciem rezolucji o powrocie gruzińskich uchodźców do okupowanych regionów. Od 2008 r. Gruzja corocznie zwołuje głosowanie nad rezolucją, od której ChRL tradycyjnie wstrzymuje się od głosu, a która przewiduje powrót gruzińskich uchodźców do ich domów w Abchazji i regionie Cchinwali (Osetia Południowa). Taka postawa Pekinu w tym głosowaniu sygnalizuje brak zmiany w jej gotowości do wspierania integralności terytorialnej Gruzji.
Gruzińskie instytucje państwowe coraz częściej kupują kamery monitorujące produkcji ChRL. Zdaniem gruzińskich obserwatorów kamery te mogą stwarzać ryzyko cyberbezpieczeństwa i wycieku informacji, ponieważ niektóre z nich podlegają regulacjom wynikającym z ustawy o wywiadzie narodowym ChRL. Według gruzińskich organizacji pozarządowych (NGO) największym nabywcą kamer monitorujących ChRL jest Gruzińska Centralna Komisja Wyborcza. Agencja ta jest często oskarżana o udział w fałszowaniu wyborów parlamentarnych w 2024 r., w tym o wykorzystywanie kamer monitorujących w lokalach wyborczych w celu wywierania presji psychologicznej na wyborców. Tuż przed wyborami Centralna Komisja Wyborcza zakupiła kamery monitorujące wyprodukowane w ChRL za łączną kwotę 1 694 368 lari gruzińskich (610 632 USD). Ponadto istnieją dowody sugerujące, że władze używają również kamer monitorujących wyprodukowanych przez ChRL na centralnych ulicach stolicy w celu identyfikacji uczestników antyrządowych protestów.
Kluczowym obszarem współpracy między Gruzją a ChRL są również stosunki kulturalne i edukacyjne. W lipcu 2023 r., podczas wizyty w ChRL, ówczesny premier Gruzji Irakli Garibaszwili podpisał protokół ustaleń w sferze edukacyjnej, zgodnie z którym podjęto decyzję o aktywnym wprowadzeniu nauczania języka chińskiego w szkołach podstawowych i średnich w Gruzji. W lutym ambasador ChRL w Gruzji Zhou Qian złożył wizytę w gruzińskim Ministerstwie Edukacji i rozmawiał o „wzmocnieniu współpracy w dziedzinie edukacji i nauki” z gruzińskim ministrem edukacji Aleksandre Tsuladze. Na spotkaniu z gruzińskim Ministerstwem Edukacji Zhou poruszył również kwestię nauczania języka chińskiego w szkołach publicznych w Gruzji. Po tym spotkaniu ministerstwa edukacji obu krajów ogłosiły, że pracują już nad projektem umowy o wzajemnym uznawaniu dyplomów i świadectw wydanych w ChRL i Gruzji.
Wpływy ChRL w Gruzji rozpoczęły się około 15 lat temu za sprawą prozachodniej partii Zjednoczony Ruch Narodowy, kierowanej przez Micheila Saakaszwilego. W 2010 r. na jednym z popularnych prywatnych uniwersytetów w kraju, Wolnym Uniwersytecie w Tbilisi, powstał pierwszy Instytut Konfucjusza w celu promowania studiów nad językiem i kulturą chińską wśród Gruzinów. Po założeniu pierwszego instytutu otwarto kolejne instytuty Konfucjusza, co wzbudziło zaniepokojenie. W 2020 r. lokalni obserwatorzy zaczęli niepokoić się tym, że ChRL zaczęła aktywnie wydawać pieniądze na przyciągnięcie gruzińskiej młodzieży i przyznawała stypendia dla studentów na studia na uniwersytetach ChRL. Zaangażowanie ChRL w sektor edukacji w Gruzji dało niektórym lokalnym obserwatorom powód do twierdzenia, że wszystko to służy popularyzacji ideologii Komunistycznej Partii Chin wśród Gruzinów.